Για τη Μεσσηνιακή Επανάσταση μίλησε ο Ηλίας Μπιτσάνης, δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής, ως προσκεκλημένος από το Δήμο Οιχαλίας ομιλητής, ο οποίος παρουσίασε με άμεσο λόγο και σύμφωνα με τις πηγές το ιστορικό πλαίσιο, το πως ξεκίνησε, απλώθηκε και καταπνίγηκε η επανάσταση και το πως, σκόπιμα προφανώς, λοιδορήθηκε από τις αρχές αυτός ο αγώνας των καταπιεσμένων ανθρώπων της επαρχίας.
Ο Ηλίας Μπιτσάνης μιλάει για τη Μεσσηνιακή Επανάσταση του 1834
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων μπροστά το σπίτι του Γιαννάκη Γκρίτζαλη, με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής του Μελιγαλά, που ανέκρουσε στο τέλος τον Εθνικό Ύμνο.
Στο προαύλιο του Αγίου Δημητρίου έκανε χαιρετισμό η δήμαρχος Οιχαλίας, Παναγιώτα Γεωργακοπούλου και ακολούθησε η ομιλία του Ηλία Μπιτσάνη, ενώ στη συνέχεια μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Δωρίου απήγγειλαν ποιήματα για τον Γιαννάκη Γκρίτζαλη, τον αρχηγό της Μεσσηνιακής Επανάστασης και τους Ντρέδες, καθώς επίσης τμήμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Δωρίου “Οι Δωριείς” παρουσίασε παραδοσιακούς χορούς. Στο τέλος της εκδήλωσης ο πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου Ψαρραίων, Διονύσης Αθανασόπουλος, ο οποίος με το Σύλλογό του ήταν οι πρωτεργάτες για το ξεκίνημα αυτής της σημαντικής επετειακής εκδήλωσης, πριν από 25 χρόνια περίπου, ευχαρίστησε τον κόσμο για την προσέλευσή του καθώς και όσους συνέβαλαν για την καθιέρωση της εκδήλωσης και εξέφρασε την επιθυμία το κοινό του χρόνου να είναι μεγαλύτερο. Ακολούθησε κέρασμα από το Δήμο, που είναι και ο διοργανωτής των εκδηλώσεων, στο κεφαλοχώρι Ψάρι.
Ο Ηλίας Μπιτσάνης στην ομιλία του σημείωσε ότι πρόκειται για την πρώτη εξέγερση επαναστατικού χαρακτήρα, στο ελληνικό κράτος, ενάντια στη βαριά φορολόγηση από τους Βαυαρούς, τον αυταρχισμό και την προσπάθεια πολιτικής εξόντωσης των πολεμιστών του ‘21, όπως δείχνει και η καταδίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την ομιλία, ήταν μια εξέγερση που ουσιαστικά αποτέλεσε προπομπό της διεκδίκησης Συντάγματος. Ξεκίνησε από το Πάνω Ψάρι με αρχηγό τον Γιαννάκη Γκρίτζαλη, που στράφηκε στην Κυπαρισσία, όπου πιάστηκαν εκπρόσωποι των κρατικών αρχών και μεταφέρθηκαν στο χωριό. Αρχηγοί ήταν ακόμη οι Μητροπέτροβας από τη Γαράντζα (Άνω Μέλπεια) και Αναστάσης Τζαμαλής από το Ασλάναγα (Άρι). Η επανάσταση επεκτάθηκε γρήγορα στη Μεσσηνία και την Αρκαδία, υπήρχε σχέδιο κατάληψης της Τρίπολης, όμως χιλιάδες Βαυαροί με Ρουμελιώτες και Μανιάτες τελικά επικράτησαν. Ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης δικάστηκε και εκτελέστηκε αμέσως στην Κυπαρισσία. Θανατική ποινή αποφασίστηκε και για τον Μητροπέτροβα, ωστόσο λόγω ηλικίας, ήταν υπέργηρος ηλικιακά, δεν εκτελέστηκε.
Όπως τόνισε ο Ηλίας Μπιτσάνης, “η Μεσσηνιακή Επανάσταση κατασυκοφαντήθηκε από τις ημέρες που εκδηλώθηκε και αντιμετώπισε την εχθρότητα της εξουσίας. Η εφημερίδα «Αθηνά» έγραφε στις 4 Αυγούστου: «Δεν ημπορούμεν να αποσιωπήσωμεν τον όλεθρον εις τον οποίον σπρώχνουν το έθνος οι απονενοημένοι ούτοι άνθρωποι, δεν ημπορούμεν να μη τους διακηρύξωμεν ως τους μεγαλητέρους εχθρούς, προδότας και ολετήρας του έθνους και να μη μεταδώσωμεν τα ονόματά των και εις την κατάραν των επερχομένων γεννεών». Στις 11 Αυγούστου η Ιερά Σύνοδος με ανακοίνωση την οποία συνυπογράφει ο Ιωσήφ Ανδρούσης, δηλώνει ότι «μ’ άκρον της ψυχής λύπην ήκουσεν η Σύνοδος ότι εχθροί της ευταξίας και ησυχίας και επομένως της ευδαιμονίας του έθνους, επεχείρησαν και αύθις να ταράξωσι τα πράγματα και να σας καταστήσωσι έρμαιον των ιδιοτελών αυτών σκοπών». Και αφού υπερασπίζεται την πολιτική των Βαυαρών σε ζητήματα της εκκλησίας καταλήγει με την αποστολική παρώτρυνση να… πληρώνους φόρους: «Ταύτα φρονούντες και παραινούντες αλλήλους εν πεποιθήσει, αποκρούετε τας βεβήλους των μισοκάλων κενοφωνίας απονέμοντες ως καλοί χριστιανοί “τω τον φόρον, τον φόρον, τω το τέλος το τέλος, τω την τιμήν την τιμήν”, κατά τον θείον Απόστολον, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον έλεος, συν τη παρ’ ημών ευχήν και ευλογία είη μετά πάντων ημών». Οι κρατούντες την χαρακτήρισαν υποτιμητικά ως «βλαχοεπανάσταση» και από διάφορες πλευρές αναπτύχθηκαν διαφορετικά σενάρια για τους «υποκινητές». Η τέτοια αντιμετώπιση έχει να κάνει με τους διακηρυγμένους στόχους της επανάστασης και τα μηνύματα που εκπέμπουν. Προπομπός της 3ης Σεπτέμβρη 1843 το αίτημα «να ίδωσι οριστικώς και μονίμως καταβεβλημένα τα θεμέλια της Συνταγματικής Μοναρχίας». Προπομπός της αστικοδημοκρατικής εξέγερσης του Γιωργάκη Περρωτή την άνοιξη του 1848 στην Καλαμάτα η επιδίωξη «απεφασίσαμεν να ανακτήσωμεν τα πολιτικά μας δίκαια». Προπομπός στην αντιφορολογική εξέγερση στο Νησί και άλλες περιοχές το 1840. Μηνύματα ενοχλητικά κοινωνικά και πολιτικά για την εκάστοτε εξουσία”.
Στην εκδήλωση την Περιφέρεια Πελοποννήσου εκπροσώπησε ο αντιπεριφερειάρχης Αναστάσιος Αδαμόπουλος, τις Ένοπλες Δυνάμεις ο ταγματάρχης Πεζικού Χρήστος Κορομηλάς, την Κοινότητα Ψαρίου ο πρόεδρός της Γρηγόρης Δημητρόπουλος, την Ομοσπονδία Συλλόγων Χωριών Ορεινής Μεσσηνίας “Ο Επικούριος Απόλλων” ο πρόεδρός της Κωνσταντίνος Καράμπελας και ο Βασίλης Νικολόπουλος, που κατέθεσε στεφάνι, η Μαρία Λιακάκη από την Ομοσπονδία Συλλόγων-Συνδέσμων Τριφυλίας. Παραβρέθηκαν επίσης και κατέθεσαν στεφάνι εκπρόσωποι Συλλόγων της περιοχής, όπως και ο απόγονος του Γιαννάκη Γκρίτζαλη, Αριστοτέλης Γκρίτζαλης.
Στ.Μ.
