«Συνεχιστής των μεγάλων κωμικών του βωβού κινηματογράφου, Charlie Chaplin, Buster Keaton και Harold Lloyd, ο Γάλλος Jacques Tati υπήρξε ο σημαντικότερος κωμικός του κινηματογράφου στη γηραιά ήπειρο από την εμφάνιση του ομιλούντος έως σήμερα. Όντας κατά βάση ένας κωμικός του βωβού «έπαιξε» τόσο με τους ήχους της ταινίας όσο και με τη νέα τεχνολογία με ένα χιούμορ ευγενικό, λεπτό και συχνά μελαγχολικό.
H τέταρτη ταινία του, Playtime (1967), είναι ένα ασύγκριτο έργο μουσειακής αξίας. Με όχημα την διακριτική ειρωνεία και το γεμάτο γαλατική ευγένεια χιούμορ, περιπλανιέται στους χώρους μίας σύγχρονης μεγαλούπολης. Το βλέμμα του, ειρωνικό και αποστασιοποιημένο απέναντι στον παραλογισμό του μοντέρνου πολιτισμού, καταγράφει τη μεταμόρφωση του χώρου: η παράδοση και η παλιά πόλη έχει μετασχηματισθεί σε μια συγκέντρωση όγκων τσιμέντου και γυαλιού, στη μοντέρνα πόλη. Οι μηχανές και η σχέση των ανθρώπων μαζί τους, η κίνηση της ανθρώπινης μορφής μέσα στο χώρο, η απουσία του διαλόγου (ο λόγος υπάρχει μόνο ως ήχος) και η δημιουργία ενός ηχητικού περιβάλλοντος που υπογραμμίζει και επιτείνει τη δύναμη της εικόνας αποτελούν κεντρικά στοιχεία της σκηνοθετικής γραμμής.
Θεωρούμενη, όχι άδικα, ως το αριστούργημα του Tati, η ταινία απαίτησε από το δημιουργό της σχεδόν μια δεκαετία προετοιμασιών. Η δαπανηρή κατασκευή των σκηνικών (για τις ανάγκες της ταινίας κατασκευάστηκαν δύο πολυκατοικίες και το στούντιο ονομάστηκε Tativille) και η ψυχρή υποδοχή που επιφυλάχθηκε στην ταινία, οδήγησαν το δημιουργό της στη χρεοκοπία. Όμως η ταινία παραμένει μια απόδειξη της σκηνοθετικής του ιδιοφυΐας: στις εικόνες της ο Tati, με μέσο το κωμικό, συλλαμβάνει και εκφράζει το πνεύμα των καιρών, το κενό της σύγχρονης ζωής, το αδιέξοδο του μοντέρνου πολιτισμού.
Όπως γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης, σε μια κριτική του στο περιοδικό Σύγχρονος Κινηματογράφος (Νο 4, 1970): «Ο Tati δεν είναι απαισιόδοξος. Ούτε μέμφεται τον πολιτισμό, ούτε οδύρεται για τις ανωμαλίες που προκαλεί η ανικανότητα προσαρμογής μας σ’ αυτόν. Μόνο που νά, δεν εννοεί να υποταχθεί στο αγελαίο πνεύμα, στα άνωθεν παραγγέλματα. Και μελαγχολεί ατενίζοντας την άβυσσο της ανθρώπινης αβουλίας και την άκαμπτη δικτατορία του μπετόν- αρμέ».
(Οι πληροφορίες είναι από το δελτίο Τύπου της Λέσχης).
PLAYTIME
Comedy | 1967 | FR | 115’
Σκηνοθεσία: Jacques Tati
Παίζουν: Jacques Tati, Barbara Dennek
21:30, Αμφιθέατρο Θόδωρος Αγγελόπουλος, Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας
Είσοδος 4 ευρώ, ελεύθερη για νέους κάτω των 18