Συνέντευξη στον Σταύρο Χ. Μαρτίνο
Ο Παναγιώτης Κωστόπουλος, ως επικεφαλής εταιρίας στον τομέα δημιουργίας προγραμμάτων για τη φροντίδα υγείας έχει βάλει την υπογραφή του σε δύο καινοτόμα projects, το ένα ανιχνεύει αν κάποιος ηλικιωμένος έχει πέσει και ειδοποιεί άμεσα τους οικείους του ή κάποιο κέντρο φροντίδας και το δεύτερο ανιχνεύει τους δείκτες άγχους που έχει ένα άτομο.
Τον Οκτώβριο του 2017 του απονεμήθηκε και ο διδακτορικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης για τη διατριβή του που αναφέρεται στα δύο καινοτόμα προγράμματα που δημιούργησε με τους συνεργάτες του, με τίτλο «From fall detection to stress patterns using smart devices», μια μελέτη για τη λήψη δεδομένων από σένσορες και τη δημιουργία αλγόριθμων.
Το ταξίδι του σύγχρονου Οδυσσέα συνεχίζεται. Επιθυμία του είναι να επιστρέψει, όταν αυτό καταστεί δυνατό, στην αγαπημένη του Ελλάδα και Καλαμάτα. Αλλά το ταξίδι περιλαμβάνει και διαλείμματα, κατά τα οποία ο Παναγιώτης Κωστόπουλος ασχολείται με την άθληση, ιδιαίτερα με τη μεγάλη του λατρεία, το ποδόσφαιρο, που όμως στην Ελβετία δεν είναι και τόσο διαδεδομένο.
-Μπήκατε στο πανεπιστήμιο το 2006, τελειώσατε το 2011, το 2012 πήγατε για διδακτορικό στην Ελβετία, το 2017 πήρατε τον τίτλο του διδάκτορα, ενώ είστε ήδη διευθυντικό στέλεχος σε εταιρία που συνδέεται με το πανεπιστήμιό σας. Θέλετε να μας περιγράψετε λίγο την πορεία σας στη λεωφόρο της γνώσης, των σπουδών, της έρευνας, της εργασίας;
Ας ξεκινήσουμε από το 2006 που πέρασα στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου της Αθήνας. Αυτή ήταν και η πρώτη μου επιλογή..
-…Είπατε πρώτη επιλογή, είχατε κατασταλάξει δηλαδή όταν τελειώνατε το σχολείο τι ακριβώς θέλατε να γίνετε;
Ξεκίνησα σε αυτή τη σχολή χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρος εάν ήταν αυτό που ήθελα. Είχα μια έμφυτη τάση, μου άρεσε η τεχνολογία και το καινούργιο, είχα και υψηλή βαθμολογία και βρέθηκα σε αυτή τη Σχολή που από τις πολυτεχνικές ήθελε τους υψηλότερους βαθμούς, τουλάχιστον εκείνη την εποχή. Θα σχολίαζα ότι εδώ έχουμε ένα πρόβλημα, πιστεύω, του ελληνικού συστήματος παιδείας, το οποίο ζητάει από τον υποψήφιο φοιτητή τον υψηλό βαθμό χωρίς να τον βοηθήσει να βρει προηγουμένως ποια είναι η κλήση του.
Πάντως στην περίπτωσή μου θα έλεγα ότι ήμουν πολύ τυχερός. Είναι φορές -όταν παιδιά με ρωτάνε τι να διαλέξουν- που αναρωτιέμαι για την επιλογή που έκανα και καταλήγω ότι και σήμερα την ίδια Σχολή θα διάλεγα.
-Δηλαδή τι βρήκατε στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών;
Στη Σχολή τον πρώτο 1,5 χρόνο περίπου έχει κυρίως μαθηματικά, φυσική και εάν είσαι καλός σε αυτά μπαίνεις σε μια ρότα. Η συγκεκριμένη σχολή ακολούθως έχει ορισμένες κατευθύνσεις, τον τομέα της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών, του software, της ρομποτικής. Η ατυχία ή η τύχη με μένα, ανάλογα με το πώς το βλέπει κανείς, ήταν ότι δεν είχα κάποιον να με κατευθύνει, κάποιον από την οικογένειά μου ή τον στενό μου κύκλο να με συμβουλέψει, όπως είχαν συμφοιτητές μου που ήξεραν από την αρχή που θέλουν να πάνε. Αυτό είναι και καλό και κακό. Είναι καλό να υπάρχει κάποιος να σε συμβουλεύει και να ξέρεις πριν ξεκινήσεις κάποιον δρόμο που θα σε βγάλει αυτός, από την άλλη όμως είναι επίσης καλό αυτό που συνέβη με εμένα, να πηγαίνεις δηλαδή βήμα-βήμα και βρίσκεις μόνος σου το δρόμο.
-Το δρόμο σας δηλαδή τον βρήκατε μόνος σας;
Εγώ επηρεάστηκα από έναν καθηγητή της Σχολής μου, στις τηλεπικοινωνίες, ο οποίος ήταν πολύ καλός, είχε μεταδοτικότητα, έκανα και τη διπλωματική μαζί του στο τέλος. Αυτό που διάλεξα λοιπόν ήταν οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια. Με τράβηξαν οι τηλεπικοινωνίες και αποφάσισα αυτό το δρόμο να ακολουθήσω. Όμως τηλεπικοινωνίες χωρίς software δεν υφίστανται, χρειάζεται να είσαι πολύ καλός και στην πληροφορική.
Και αυτό είναι μια συμβουλή που δίνω: Με οτιδήποτε ασχολείται κάποιος στις μέρες μας πρέπει να είναι καλός και στο software. Ιδιαίτερα αν θέλει να δουλέψει στην Ελλάδα το software είναι που έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση.
-Εσείς πώς γίνατε καλός και στην πληροφορική;
Εμπειρικά και με μαθήματα που πήρα μόνος μου πρόσθετα στη Σχολή. Επιπλέον μου ήρθε μια καλή συγκυρία. Τελείωσα τις σπουδές στα πέντε χρόνια και μου έμεινε ένα εξάμηνο κενό. Τότε το σκεφτόμουν αν θα κάνω διδακτορικό ή όχι. Είχα πάντως αρκετά καλό βαθμό και μου άνοιγαν πόρτες σε καλά πανεπιστήμια και το ασφαλές βήμα, ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης, θα ήταν να πάω σε ένα πανεπιστήμιο για το διδακτορικό μου, να πληρώνομαι και να μην βγω αμέσως στην αγορά εργασίας.
Το εξάμηνο που είχα κενό αποφάσισα να στείλω βιογραφικό σε μια εταιρία. Ήθελα απλά να δω τι ψάρια πιάνω. Τελικά με κάλεσαν σε συνέντευξη, πήγαν καλά τα πράγματα και δούλεψα στην Cognity, μια αρκετά σοβαρή εταιρία. Η δουλειά εκεί ήταν σαν ένα έξτρα πανεπιστήμιο για μένα. Συνεργάστηκα με κάποιους συναδέλφους που ήταν πολύ δυνατοί στο software. Αυτό το εξάμηνο κάλυψα γνώσεις και πρακτική εμπειρία που με βοήθησε πολύ στα επόμενα βήματά μου.
-Μετά την Cognity βρεθήκατε στην Ελβετία;
Όσο ήμουν στην εταιρία έκανα αιτήσεις για διδακτορικά. Και με δέχτηκαν σε διάφορα πανεπιστήμια, στην Αμερική και την Ευρώπη. Επέλεξα το EPFL στη Λοζάνη της Ελβετίας.
-Με ποιο κριτήριο κάνατε τη συγκεκριμένη επιλογή;
Για το βήμα της Αμερικής δεν ήμουν σίγουρος. Με επηρέασε και η μακρινή απόσταση. Μου δόθηκε επίσης η δυνατότητα να επισκεφθώ το πανεπιστήμιο της Λοζάνης, το οποίο άλλωστε είναι ένα καλό πανεπιστήμιο, εφάμιλλο των αντίστοιχων της Αμερικής.
-Το αντικείμενο της διατριβής σας στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης;
Ας το πούμε Information Theory, θεωρία της πληροφορίας. Είναι κάτι που δεν το έχουμε αμιγώς σαν μάθημα στο Πολυτεχνείο ενώ θα έπρεπε. Η Σχολή μας στην Ελλάδα είναι πολύ καλή αλλά το πρόγραμμα σπουδών είναι λίγο πεπαλαιωμένο. Έχουμε καλούς καθηγητές, καλό υλικό, πολύ καλούς φοιτητές αλλά θα έπρεπε να γίνουν κάποιες αλλαγές σε κάποια μαθήματα. Πρέπει να ακολουθήσουμε λίγο τα πανεπιστήμια του εξωτερικού σε αυτό το τομέα.
Το αντικείμενό μου λοιπόν ήταν ουσιαστικά κάτι μεταξύ τηλεπικοινωνιών και software. Κάτι που ανοίγει το δρόμο τόσο στο καθαρά θεωρητικό όσο και στο πρακτικό κομμάτι.
-Και το διδακτορικό το ολοκληρώσατε γρήγορα όπως τις σπουδές σας στο Πολυτεχνείο;
Με μια μικρή παρένθεση… Η καθηγήτρια με την οποία συνεργαζόμουν τον πρώτο χρόνο έπρεπε να φύγει για το UCLA στην Αμερική. Ήταν ο άντρας της εκεί και είχαν και ένα παιδί, ενώ οι καθηγητές της Λοζάνης είναι περιζήτητοι σε όλα τα καλά πανεπιστήμια. Μου είπε να πάω μαζί της αλλά εγώ ήθελα να μείνω. Έπρεπε λοιπόν να αλλάξω καθηγητή και να ξεκινήσω ξανά από το μηδέν. Έτσι όμως μου δόθηκε η ευκαιρία, ύστερα από ένα χρόνο έρευνας, να δω τι ακριβώς ήθελα να κάνω. Διδακτορικό ή να δουλέψω;
Έτσι έκανα αιτήσεις σε δουλειές στην Ελβετία, με την εμπειρία που είχα ήδη αποκτήσει στη Λοζάνη, αλλά και προετοιμαζόμουν για πολύ στοχευμένα διδακτορικά. Πλέον ήξερα καλά τι με ενδιαφέρει.
Και αυτή τη φορά ανταποκρίθηκαν στις αιτήσεις μου διάφορες εταιρίες προκειμένου να συνεργαστούμε. Μου ήρθε όμως μια πρόταση που συνδύαζε και τα δύο πράγματα που με ενδιέφεραν, δηλαδή και τη δουλειά και την έρευνα. Ήταν από μια ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Πρόκειται ουσιαστικά για μια εταιρία μέσα στο Πανεπιστήμιο, η οποία δραστηριοποιείται υπό την αιγίδα του πανεπιστημίου.
Στην εταιρία αυτή ασχολούμαστε με προγράμματα που έχουν να κάνουν με τη φροντίδα υγείας ηλικιωμένων, δημιουργούμε εφαρμογές που βελτιώνουν τη ζωή ηλικιωμένων ανθρώπων.
-Ποιες εφαρμογές για τη φροντίδα της υγείας ηλικιωμένων έχετε δημιουργήσει;
Να σας πω πρώτα ότι οι δύο βασικές εφαρμογές για τις οποίες εργάστηκα οδήγησαν και στο διδακτορικό μου. Επιπλέον, επειδή σας είπα ότι είμαστε υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Γενεύης και ένας καθηγητής του συνεργάζεται με την ομάδα μας, ταυτόχρονα εγώ προσπαθούσα και έκανα δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά για τα projects που δημιουργούσαμε.
Σε ό,τι αφορά τις δύο βασικές εφαρμογές που ετοιμάσαμε, η πρώτη είναι το «fall detection system», η οποία ανιχνεύει εάν ένας ηλικιωμένος έχει πέσει και ειδοποιεί τους ανθρώπους που τον φροντίζουν για να τον εντοπίσουν άμεσα. Ο ηλικιωμένος φοράει ένα smartwatch και ένας αλγόριθμος που έχουμε δημιουργήσει μπορεί να αντιληφθεί έγκυρα εάν το άτομο έχει πέσει και στέλνει αμέσως ειδοποίηση είτε στα κοντινά συγγενικά του πρόσωπα είτε στο κέντρο φροντίδας που έχει αναλάβει να παρέχει υπηρεσίες στο άτομο. Το πρόγραμμα αυτό έχει στεφθεί από επιτυχία και ήδη συνεργαζόμαστε με ένα κέντρο, κλινική θα το λέγαμε στην Ελλάδα, που το βγάζει τώρα στην αγορά.
Η δεύτερη εφαρμογή μας είναι το «stress detection» και υπολογίζει το στρες στους ανθρώπους. Αυτό το πρόγραμμα ήταν ευρωπαϊκό, συμμετείχαν δηλαδή διάφορες ευρωπαϊκές εταιρίες, ενώ το «fall detection system» ήταν εθνικό πρόγραμμα, δηλαδή της Ελβετικής εταιρίας. Με το «stress detection system» υπολογίζεται το στρες με εντελώς φιλικό τρόπο προς το άτομο, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται να φορέσει συσκευές που λαμβάνουν τιμές από τη λειτουργία του οργανισμού του, κάτι που το κάνει να αισθάνεται μια πίεση. Η εφαρμογή αυτή λειτουργεί μέσα από το smartphone, το οποίο καταγράφει πόσο κινείται το άτομο, πόσο και πως επικοινωνεί μέσω των social media, πόσες τηλεφωνικές κλήσεις κάνει, πόσο κοντά βρίσκεται σε άλλους ανθρώπους, ακόμη και πόσες ώρες κοιμάται. Την εφαρμογή αυτή την έχουμε τεστάρει και με αληθινούς χρήστες, όπως και την πρώτη βέβαια. Ειδικότερα, έχουμε μετρήσει το άγχος σε οδηγούς μέσων μαζικής συγκοινωνίας στη Γενεύη, δηλαδή οδηγούς τραμ, λεωφορείων κ.λπ. Και αυτό το πρόγραμμα στέφθηκε από επιτυχία.
Και ουσιαστικά αυτές οι δύο εφαρμογές οδήγησαν στο διδακτορικό μου, με τίτλο «From fall detection to stress patterns using smart devices». Είναι μια διατριβή που αναφέρεται στο πώς να παίρνουμε δεδομένα από σένσορες και να φτιάχνουμε αλγόριθμους.
-Συνεχίζετε κανονικά να εργάζεστε στη συγκεκριμένη ελβετική εταιρία;
Είμαι πλέον ο manager στα projects που έχουν να κάνουν με το Health Care. Δουλεύουμε μάλιστα ένα νέο project σχετικά με την αποκατάσταση ατόμου, οποιασδήποτε ηλικίας, μετά από εγχείρηση στην οποία έχει υποβληθεί. Με το project αυτό θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε ανά πάσα στιγμή σε τι ποσοστό αποκατάστασης βρίσκεται ένα άτομο που έχει εγχειρισθεί είτε στον αστράγαλο είτε στο γόνατο είτε στο ισχύο κ.λπ μέχρι να φτάσει στο σημείο που ήταν πριν από την εγχείρηση.
-Με το θέμα των σπουδών σας έχετε τελειώσει;
Μάλλον πάω για καριέρα στις business, μένω όμως σε αυτό το καθεστώς της εταιρίας μέσα στο πανεπιστήμιο γιατί συνεχίζει να με ενδιαφέρει η έρευνα μέχρι να πάρω την τελική μου απόφαση. Επίσης υπάρχει πιθανότητα να διδάξω και ένα μάθημα στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, να δω πως είναι να είσαι καθαρά στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Δεν έχω πάρει ακόμα την τελική μου απόφαση, θα έλεγα όμως ότι περισσότερο με βλέπω στο κομμάτι της βιομηχανίας.
-Είστε μόλις 30 χρόνων και έχετε πετύχει όλα αυτά, πόσο χρειάστηκε να κοπιάσετε;
Είναι αλήθεια είναι ότι τα αγαθά κόποις κτώνται αυτό όμως είναι ανταποδοτικό, οι κόποι παράγουν καρπούς που είναι ωραίο να τους γεύεσαι. Σας είπα ότι δεν υπήρχε κάποιος να με κατευθύνει και να με συμβουλεύει στη μέχρι τώρα πορεία μου, βήμα βήμα ανακάλυπτα διάφορα πράγματα, ήταν σαν ένα ταξίδι για την Ιθάκη…
-Είπατε ότι το «stress detection system» δοκιμάστηκε σε οδηγούς μέσων μαζικής συγκοινωνίας στην Ελβετία. Σε μια χώρα τόσο οργανωμένη και με πλούσιους ανθρώπους υπάρχουν άνθρωποι με στρες;
Στην Ελβετία υπάρχει ακριβώς μια πολύ οργανωμένη κοινωνία και πραγματικά όλα λειτουργούν ρολόι. Θα έλεγα λοιπόν, μιλώντας γενικά, ότι ο κόσμος δεν έχει στρες.
Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο στελέχη εταιριών, όπου το περιβάλλον είναι πολύ απαιτητικό, να παθαίνουν burn out, υπερκόπωση και να χρειάζεται να βγουν εκτός δουλειάς για μερικούς μήνες. Αυτό όμως αποκλείεται να το πάθει ένας Έλληνας. Οι Έλληνες είμαστε πολύ προσαρμοστικοί στα απαιτητικά περιβάλλοντα. Δεν το λέω μόνο για το δικό μου κλάδο αλλά για όλους, όπως τον ιατρικό που τον γνωρίζω καλά και ξέρω ότι οι γιατροί στην Ελβετία χρειάζεται να δουλέψουν ακόμη περισσότερο από όσο οι γιατροί στα νοσοκομεία στην Ελλάδα. Οι Έλληνες προσαρμόζονται, αντέχουν και ξεχωρίζουν σε κοινωνίες και περιβάλλοντα όπως της Ελβετίας. Ίσως έχουμε μάθει σε δύσκολες καταστάσεις στη χώρα μας…
-Υπάρχουν πολλοί Έλληνες στην επιστημονική έρευνα και τις εταιρίες στην Ελβετία;
Βεβαίως υπάρχουν. Εγώ πήγα στην Ελβετία το 2012 και οι Έλληνες στα διδακτορικά γνωρίζονταν σχεδόν όλοι μεταξύ τους. Τα τελευταία χρόνια ακούς ελληνικά στους δρόμους και είναι αδύνατο να γνωρίζεις αυτούς που τα μιλούν. Πραγματικά είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των Ελλήνων στην Ελβετία, είτε τη Γενεύη είτε τη Λοζάνη είτε τη Ζυρίχη. Τα πανεπιστήμια είναι πολύ καλά και πηγαίνουν πολλοί για μεταπτυχιακά. Πολλές φορές το μεταπτυχιακό έχει την έννοια του διαβατηρίου, δηλαδή είναι ένα χαρτί που δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι θα σε βοηθήσει να μάθεις πολλά περισσότερα πράγματα, θα σε βοηθήσει όμως να μπεις πιο εύκολα στην αγορά εργασίας, αν και είναι εφικτό να βρεθεί αμέσως δουλειά στην Ελβετία.
-Τους Έλληνες πως τους αντιμετωπίζουν στην Ελβετία, λόγω της φήμης που δημιουργήθηκε εις βάρος της χώρας μας με την κρίση;
Δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός προς τους Έλληνες και γενικότερα προς τους προερχόμενους από οποιοδήποτε έθνος της γης. Από τη στιγμή που ακολουθείς τους κανόνες και σέβεσαι το πώς λειτουργεί η ελβετική κοινωνία κανείς δεν θα σε ξεχωρίσει είτε είσαι από την Ελλάδα είτε από οπουδήποτε αλλού. Αυτό μου έχει κάνει τρομερή εντύπωση. Βέβαια είναι ένα βήμα παραπέρα να σου ανοίξουν το σπίτι τους μετά τη δουλειά, να γίνεις μέρος της παρέας τους. Αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα, σίγουρα χρειάζεται να περάσουν κάποια χρόνια μέχρι να γίνεις 100% μέλος της εκεί κοινωνίας.
-Συγνώμη για τη φράση που θα πω αλλά ξέρω ότι ως μαθητής στην Καλαμάτα δεν ήσασταν αυτό που λέμε «φυτό», ποτέ δεν αφήσατε το ποδόσφαιρο και άλλες δραστηριότητες εκτός του διαβάσματος. Χρόνο για μπάλα έχετε τώρα;
Πάντα βρίσκεις χρόνο για κάτι που αγαπάς. Και θίγετε ένα πολύ ευαίσθητο θέμα γιατί το ποδόσφαιρο είναι η μεγάλη μου λατρεία από τα σχολικά μου χρόνια μέχρι και σήμερα.
Στην Καλαμάτα έπαιξα ποδόσφαιρο στα τοπικά πρωταθλήματα με την ομάδα του Αίαντα. Συνέχισα στην Αθήνα στα χρόνια των σπουδών, έπαιξα στον Αθηναϊκό για ένα χρόνο αλλά βρήκα το λιμάνι μου στον Άγιο Θωμά, εκεί κοντά στο Πολυτεχνείο. Έπαιρνα και χαρτζιλίκι, κάτι που με βοήθησε να κάνω ό,τι ήθελα στην προσωπική μου ζωή. Έχω φάει τα γήπεδα της Μεσσηνίας και της Αθήνας με το κουτάλι, γνωρίζω κάθε γήπεδο με κλειστά τα μάτια.
Μέχρι να φτάσω να τελειώσω το Πολυτεχνείο ήμουν ανάμεσα σε δύο κόσμους, στον κόσμο της Σχολής και των σπουδών και στον κόσμο της μπάλας. Οι άνθρωποι της μπάλας δεν πολυκαταλάβαιναν τι έκανα στο Πολυτεχνείο και πάντα μου έλεγαν «καλώς τον επιστήμονα». Κάθε μέρα όταν πήγαινα στην προπόνηση αλλάζοντας τα ρούχα μου άλλαζα και τον κόσμο μου. Μου άρεσε πάρα πολύ.
-Το να έχει ο μαθητής και ο φοιτητής ενδιαφέροντα και πέρα από το διάβασμα βοηθάει να υπάρχει ισορροπία;
Εγώ θεωρώ ότι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι γονείς όταν το παιδί τους πηγαίνει στη Β’ Λυκείου είναι ότι το πιέζουν να μην ασχολείται με τίποτα άλλο πέρα από το διάβασμα. Και υπάρχουν και παιδιά με ταλέντο στον αθλητισμό που σταματούν. Είναι ό,τι χειρότερο.
Αυτό που ξέρω εγώ είναι ότι χρόνος υπάρχει για όλα. Με το σωστό προγραμματισμό μπορεί να βρεθούν τουλάχιστον 1-2 ώρες να αφιερώσει κάποιος στον αθλητισμό ή σε κάτι άλλο που του αρέσει.
Πέρα απ’ αυτό, δεν γεννήθηκαν όλοι για να γίνουν επιστήμονες. Στην Ελβετία πάντως δεν υπάρχει τέτοια νοοτροπία.
-Εσείς με τους γονείς σας μπορέσατε στα σχολικά χρόνια να συνεννοηθείτε; Σας άφηναν να ασχολείστε με το ποδόσφαιρο;
Είμαι τυχερός σε αυτό το κομμάτι. Ήταν αρωγοί, έβλεπαν πόσο μου αρέσει η μπάλα αλλά και ότι ήμουν συνεπής στις υπόλοιπες υποχρεώσεις μου. Δεν είχα κανένα πρόβλημα. Θυμάμαι την ημέρα πριν ξεκινήσουν οι πανελλαδικές εξετάσεις έπαιξα σε έναν αγώνα ποδόσφαιρο.
Με την ευκαιρία θέλω να σημειώσω κάτι για τα γήπεδα στην περιοχή μας, για τη θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα αποδυτήρια στα γήπεδα ποδοσφαίρου, αν και πιστεύω ότι το ίδιο ισχύει και για τα γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ.
Στην Ελβετία οι άνθρωποι δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το ποδόσφαιρο. Θα έλεγα ασχολούνται πιο πολύ με το τένις, το σκι και με το ποδόσφαιρο ελάχιστα. Ωστόσο μου κάνει τρομερή εντύπωση ότι έχουν πολύ καλά γήπεδα και πεντακάθαρα αποδυτήρια, λάμπουν και μοσχοβολούν.
Και στη Μεσσηνία πρέπει να σεβόμαστε τους χώρους αυτούς. Αυτό είναι μια παράκληση προς το Δήμο αλλά και προς τις ομάδες όπως και προς τους ίδιους τους ποδοσφαιριστές, τους αθλητές, τους χρήστες. Είναι κρίμα να υπάρχει στα αποδυτήρια μια άθλια εικόνα, να είναι άθλιες οι συνθήκες υγιεινής. Για μένα το πρώτο έξοδο του Δήμου Καλαμάτας πρέπει να είναι η καθαριότητα των αποδυτηρίων αλλά και το δικό μας πρώτο μέλημα πρέπει να είναι να τα διατηρούμε καθαρά. Δεν είναι δυνατόν να καθαρίζονται τα αποδυτήρια και μετά από λίγες ώρες να βρίσκονται ξανά σε τραγική κατάσταση. Είναι μεγάλο πρόβλημα, είναι τραγικό να πηγαίνουν εκεί μικρά παιδιά. Εξάλλου δεν νοείται να έχουμε καλούς αθλητές με τέτοια κατάσταση.
-Νωρίτερα μιλήσατε με καλά λόγια για τη Σχολή σας στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα διάφοροι, από πολλές πλευρές, προσπαθούν να το απαξιώσουν…
Αυτό που βίωσα εγώ είναι ότι υπάρχει πολύ καλό υλικό φοιτητών και αρκετοί καλοί καθηγητές. Υπάρχουν όμως ορισμένα προβλήματα. Πρώτον ο αριθμός των φοιτητών είναι μεγάλος, δεν μπορεί να «χωνέψει» το πανεπιστήμιο τόσο μεγάλο αριθμό, είναι υπεράριθμοι οι φοιτητές και πέφτει η ποιότητα του μαθήματος. Θεωρώ ότι ο αριθμός των εισακτέων πρέπει να προσδιορίζεται από το πόσους καθηγητές έχουμε, πόσες αίθουσες και τι υποδομές αλλά και από το πόσους μπορεί να απορροφήσει η αγορά εργασίας.
Το δεύτερο είναι, σύμφωνα με την εμπειρία μου, ότι πρέπει να υπάρξει συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Να μπορούν τα πανεπιστήμια να κάνουν projects κατ’ ευθείαν με τον ιδιωτικό τομέα και να εκμεταλλεύονται το πολύ καλό υλικό που έχουμε. Τότε δεν θα είχαμε λόγο να πάμε στο εξωτερικό. Η χώρα μας είναι παράδεισος, γιατί να μην μένουμε εδώ;
-Είπατε ότι η ελβετική είναι μια οργανωμένη κοινωνία που δουλεύει ρολόι. Εμείς ακόμη λειτουργούμε όπως βολεύει τον καθένα, δημιουργώντας ο ένας προβλήματα στον άλλο. Από την εμπειρία που έχετε αποκτήσει, τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνουμε για να οργανωθούμε;
Είναι μια μεγάλη πραγματικότητα ότι στην Ελλάδα έχουμε πρόβλημα στην οργάνωση της κοινωνίας μας. Ένα θεμελιώδες ζήτημα για εμένα είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Θεωρώ ότι είναι αδιανόητο, όταν επιστρέφω στην Ελλάδα για διακοπές, να υπάρχουν τροχαία δυστυχήματα. Είναι απίστευτο! Είναι τραγικό! Μιλάμε για την ανθρώπινη ζωή. Στην Ελβετία και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες θεωρείται δεδομένο ότι μόλις ο πεζός πατήσει στη διάβαση και αρχίσει να κινείται τότε το αυτοκίνητο θα ακινητοποιηθεί. Έτσι έμαθαν από μικροί ότι είναι το σωστό. Εδώ στην Ελλάδα γαλουχούνται τα παιδιά με την άποψη ότι το αυτοκίνητο κυριαρχεί.
Αυτό δηλώνει, αν θέλετε, έλλειψη παιδείας. Πρέπει αυτά τα πράγματα να τα ξαναδούμε. Και ξέρετε, δεν είναι τόσο δύσκολο όσο φαίνεται να τα αντιμετωπίσουμε. Θεωρώ ότι αν ξεκινήσουμε ο καθένας ξεχωριστά, ο καθένας στον κοινωνικό του περίγυρο, τότε θα γίνει άμεσα η αλλαγή νοοτροπίας ως προ το σεβασμό στους κανόνες οδικής κυκλοφορίας. Επαναλαμβάνω ότι για εμένα αυτό είναι θεμελιώδες.
Από την άλλη, οι Έλληνες έχουμε πλούσιο ταπεραμέντο, συμφωνώ ότι είμαστε ένας ξεχωριστός λαός και μπορούμε πραγματικά να ξεχωρίσουμε. Δεν βλέπω το λόγο που δεν το κάνουμε. Εννοώ δεν το κάνουμε οι Έλληνες στη χώρα μας, γιατί έξω ξεχωρίζουμε.
-Σκέφτεστε να επιστρέψετε στην Ελλάδα; Η χώρα μπορεί να καλύψει τις προοπτικές που σας προσφέρει η Ελβετία ή κάποια άλλη χώρα του εξωτερικού;
Θα ήθελα να γυρίσω στη χώρα μας. Εγώ σε ελληνικό σχολείο πήγα, σε ελληνικό πανεπιστήμιο και θα ήθελα όλα αυτά που μου έχει δώσει το ελληνικό κράτος, που είναι πολλά και μεγάλης αξίας, να τα επιστρέψω. Μου αρέσει η χώρα μου, είναι φανταστική. Τα ίδια νοιώθουν και οι περισσότεροι από τους νέους Έλληνες επιστήμονες που γνωρίζω στο εξωτερικό.
Ωστόσο, είτε γυρίσουμε είτε δεν μπορέσουμε να γυρίσουμε, μακροπρόθεσμα η χώρα θα βοηθηθεί από τους νέους επιστήμονες που έχουν βγει έξω. Τα παιδιά μας είναι βέβαιο ότι θα πάρουν τις αρχές μας, θα είναι Έλληνες και επί πλέον θα έχουν γαλουχηθεί με τους θετικούς κανόνες του εξωτερικού. Όλα αυτά τα εφόδια θα επιστρέψουν από εμάς και τα παιδιά μας στη χώρα μας.
-Την Καλαμάτα τη σκέφτεστε συχνά; Τι σας λείπει πιο πολύ εκτός από την οικογένειά σας;
Οι φίλοι μου με κατηγορούν ότι είμαι τοπικιστής γιατί μιλώ συχνά για την Καλαμάτα. Πραγματικά όμως θεωρώ την Καλαμάτα μία από τις ωραιότερες πόλεις. Είναι ηλιόλουστη πόλη, είναι η θάλασσα που τη βρέχει…
-Λέτε ηλιόλουστη, στην Ελβετία έχει πολύ κρύο;…
Έχει κρύο αλλά όχι υπερβολικό. Μπορεί να προσαρμοστεί ένας Έλληνας.
-Τι άλλο νοιώθετε για την πόλη που μεγαλώσατε;
Είναι η πόλη των παιδικών μου αναμνήσεων και των φίλων μου, δηλαδή των συναισθημάτων που συνοδεύουν τον άνθρωπο σε όλη του τη ζωή.
-Πέρσι στα Θεοφάνια ήσασταν πάλι στην Ελλάδα και βουτήξατε για να πιάσετε το Σταυρό, σκέφτεστε να το επαναλάβετε και φέτος;
Πέρσι είχα ένα ατύχημα με το ποδήλατο, γιατί κάνω και ποδήλατο στην Ελβετία. Είχα σπάσει το χέρι μου και την πρωτοχρονιά που είχα έρθει στην Ελλάδα βρισκόμουν στην ανάρρωση. Στα Θεοφάνια είμασταν στο Ακρογιάλι, το χωριό μας και είδα ότι δεν ήταν κανείς για να βουτήξει όταν ο παπάς θα έριχνε το σταυρό για τον αγιασμό των υδάτων. Σκέφτηκα ότι είναι κρίμα να χαθεί αυτή η παράδοση, είχα στο αυτοκίνητο ένα μαγιό, το φόρεσα και βούτηξα. Αποφάσισα όταν μου επιτρέπουν οι υποχρεώσεις μου να βρίσκομαι στην Ελλάδα, να τηρώ την παράδοση.
