Από την άλλη οι πραξικοπηματίες σταθερά εμφανίζονται ως συνεχιστές και θεματοφύλακες της κεμαλικής ιδεολογίας και του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. Από το 1908, που ο στρατός κάνει δυναμική εμφάνιση με το κίνημα των Νεότουρκων, μέχρι σήμερα, όλα τα πραξικοπήματα κατέληξαν σε σκληρές δικτατορίες, σε γιγαντιαίες επιχειρήσεις εξόντωσης των μειονοτήτων και στη φίμωση κάθε διαφορετικής φωνής. Τα στρατιωτικά κινήματα συνδέονται με εθνοκαθάρσεις, φυλακίσεις, βασανιστήρια, δολοφονίες, αύξηση της έντασης στο Αιγαίο και πισωγύρισμα για την τούρκικη κοινωνία. Επομένως, στο ερώτημα Ερντογάν ή κινηματίες η απάντηση, νομίζω, προκύπτει αβασάνιστα: Κανένας, γιατί και οι δύο καταπιέζουν τον τουρκικό λαό, είναι εχθροί της δημοκρατίας, των Κούρδων και των άλλων εθνοτήτων και δεν έχουν να προσφέρουν απολύτως τίποτα στην οικοδόμηση της ειρήνης στη περιοχή μας.
Όσα διαδραματίστηκαν το τελευταίο διάστημα στη γειτονική χώρα αποτελούν μια σύγκρουση για την εξουσία, με οικονομικά και πολιτικά χαρακτηριστικά, όχι, όμως, και ταξικά. Ένα παιγνίδι «νόμιμων κατόχων» και «σφετεριστών» από τα πολλά που έχει καταγράψει η παγκόσμια ιστορία με χαμένο πάντα στο τέλος το λαό. Έδωσε, ωστόσο, την ευκαιρία που φαίνεται να περίμενε καιρό ο κ. Ερντογάν, ο οποίος έχοντας έτοιμες λίστες εξαπέλυσε πογκρόμ κατά των πολιτικών του αντιπάλων. Στο όνομα της σύλληψης και της τιμωρίας των πραξικοπηματιών, επέβαλε όχι μόνο τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με ό, τι αυτό συνεπάγεται, αλλά και απέλυσε πάνω από 50.000 εργαζόμενους στο στρατό, τη δικαιοσύνη, την αστυνομία, την παιδεία κλπ. Για χάρη της σταθερότητας και της δημοκρατίας βασανίζονται τούτη την ώρα στα κολαστήρια των τουρκικών φυλακών χιλιάδες Τούρκοι ως αντικαθεστωτικοί, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία. Πρόκληση, επιπλέον, αποτελεί η μεθόδευση για την επαναφορά της θανατικής ποινής και ασέβεια, που ξεπερνά την ύβρη, οι επίσημες ανακοινώσεις ότι δε θα ταφούν σύμφωνα με το θρησκευτικό τυπικό οι νεκροί της αποτυχημένης απόπειρας. Δεν έχουν καθόλου άδικο όσοι θεωρούν ότι τώρα αρχίζει η πραγματική δικτατορία με τη σφραγίδα Ερντογάν. Σε όλα αυτά η Δύση αντιδρά από χλιαρά έως αδιάφορα.
Έγινε ολοφάνερο με όσα συμβαίνουν ότι στη γειτονική χώρα δε διασφαλίζονται τα στοιχειώδη πολιτικά και ατομικά δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί στις δυτικού τύπου δημοκρατίες. Επιβεβαιώνεται, ακόμη, ότι παραμένει βαθιά διχασμένη με τεράστια εσωτερικά προβλήματα τα οποία δεν επιλύονται ούτε με καθεστώτα τύπου Ερντογάν ούτε με δικτατορίες. Τούτες τις ώρες η σκέψη και η καρδιά κάθε προοδευτικού ανθρώπου βρίσκεται στην Τουρκία, εκεί στα μπουντρούμια των φυλακών που τσαλαπατιέται κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εκεί που τα παιδιά των Κούρδων μεγαλώνουν ζώντας τον πόλεμο, εκεί που βιάζονται συστηματικά η δημοκρατία και η ελευθερία. Γιατί τελικά όσοι τρέμουν το λαϊκό παράγοντα αντιδρούν διαχρονικά το ίδιο, επειδή «φοβούνται τα τραγούδια μας μην τους τσακίσουν», όπως είπε ο μεγάλος Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ.
*Ναζίμ Χικμέτ «Δεν μας αφήνουν να τραγουδάμε, 1949»
* εκπαιδευτικός στο 6ο Λύκειο Καλαμάτας