Παρασκευή, 16 Νοεμβρίου 2018 12:52

Ο Κώστας Βάρναλης και η παράσταση “Το φως που καίει”

Ο Κώστας Βάρναλης και η παράσταση “Το φως που καίει”

Της Νικολίνας Νικοπούλου 
«Ο λόγος σου σπαθί, νυστέρι και φωτιά που φωτάει και φως που καίει. Σ’ είδαμε πάντα με την παλάμη σου ανοιχτή, δίπλα στ’ αυτί, για ν’ αφουγκράζεσαι πίσω από τα τείχη τη στρογγυλή βουή του Ιστορικού, αναπότρεπτου ήλιου. Αυτόν τον ήλιο μας έδειξες.»
Γιάννης Ρίτσος
Στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του ΚΚΕ,  δεν θα μπορούσε να λείπει το «φως που πάντα καίει», ο μεγάλος κομμουνιστής ποιητής Κώστας Βάρναλης. Ο Γιάννης Ρίτσος τον αποκάλεσε «η φωνή του λαού, ο ποιητής των λαϊκών αγώνων» και όχι άδικα. Πολλά στόματα τραγούδησαν τους στίχους του, μέσα στο σίδερο της φωτιάς και της μάχης, πολλά μυαλά ακονίστηκαν, πήραν θάρρος, ατσαλώθηκαν μέσα από τη διαλεκτική- υλιστική γραφή του. Η θεατρική παράσταση του έργου του Κ. Βάρναλη, «Το φως που καίει», (που θα παρουσιαστεί την Κυριακή 18 Νοέμβρη 2018 στις εφτά το βράδυ στο αμφιθέατρο του Εργατικού Κέντρου Καλαμάτας) από τη θεατρική ομάδα της ΚΝΕ, αυτό το σκοπό έχει. Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου από την πληθώρα των αριστουργημάτων του Κ.Βάρναλη, δεν είναι τυχαία. Το «Φως που καίει» αποτελεί το πρώτο επαναστατικό έργο, όχι μόνο του ποιητή, αλλά και ολόκληρης της ελληνικής λογοτεχνίας. Δεν είναι λοιπόν, απλά ένας φόρος τιμής για τα ηρωικά περασμένα.. Είναι υπόσχεση για τη συνέχεια.. Για το δρόμο για το «Βασίλειο της πανανθρώπινης φιλιάς»..

Ο Κώστας Βάρναλης γεννιέται στον Πύργο (Μπουργκάς) της Βουλγαρίας το 1884. Τελειώνει το σχολείο στη Φιλιππούπολη και έπειτα έρχεται στην Αθήνα να σπουδάσει Φιλολογία. Το 1919 πηγαίνει στο Παρίσι με υποτροφία και παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας, φιλολογίας και κοινωνιολογίας. Εκεί τον συνεπαίρνει η φλόγα της νικηφόρας Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία το 1917. Προσχωρεί στον μαρξισμό και τον διαλεκτικό υλισμό, αναθεωρώντας τις προηγούμενες απόψεις του για την ποίηση, τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Διατελεί για πολλά χρόνια καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, ενώ εργάζεται για βιοποριστικούς λόγους και ως δημοσιογράφος. Το 1935 για τη δράση του εξορίζεται στον Αϊ- Στράτη και στη Μυτιλήνη, μαζί με τον κομμουνιστή δάσκαλο Δημήτρη Γληνό. Μετά την απελευθέρωση, ο Βάρναλης δουλεύει στον «Ριζοσπάστη». Πεθαίνει στις 16 Δεκέμβρη 1974.

Ο Κώστας Βάρναλης δεν είναι μόνο μια από τις κορυφές της επαναστατικής τέχνης στη χώρα μας, αλλά και ιδρυτής της. Είναι ο πρώτος από τον κύκλο των ριζοσπαστικοποιημένων λογοτεχνών του καιρού του, που- με απόσταση μόλις τεσσάρων χρόνων από τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης- μετουσιώνει την κομμουνιστική ιδεολογία σε ποιητικό λόγο και μαζί ο πρώτος που δοκιμάζει να επεξεργαστεί σύνθετα θέματα της αισθητικής και λογοτεχνικής κριτικής από τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού.

Για να ανοίξει δρόμο στη νέα κοσμοθεωρία υποχρεώθηκε να αντιπαρατεθεί με αντιλήψεις και προκαταλήψεις αιώνων, να αποκαθηλώσει πανάρχαιες θεότητες του ιδεαλισμού και της θρησκείας, να αναμετρηθεί με κορυφαίες ποιητικές και πνευματικές αξίες της ανερχόμενης αστικής τάξης, ν’ αντιπαλέψει όχι μόνο τον παντοδύναμο εθνικισμό, αλλά και τις σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις, που ευδοκιμούσαν στους κόλπους του βενιζελισμού.

Ο Κώστας Βάρναλης γρήγορα συνδέεται με την πολιτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας και μ’ αυτό μοιράζεται την ιδεολογική  και πολιτική του διαδρομή, την ταξική πάλη και τις συνέπειές της, τις νίκες και τις ήττες του. Ο αγώνας και η φροντίδα για να κατακτήσει η εργατική τάξη την αυτογνωσία της είναι ο πυρήνας της ώριμης τέχνης του Βάρναλη.

Ο Κ. Βάρναλης είναι ο δάσκαλος που δεν άντεξε το αστικό σχολείο απολύοντάς τον..

Είναι ο δημοσιογράφος για λόγους βιοποριστικούς, με την αιχμηρή και αλύγιστη πένα..

Είναι ο εξόριστος που από τον Αϊ- Στράτη υμνούσε την Οκτωβριανή Επανάσταση..

Είναι φιλόσοφος και διανοητής…

Μα πάνω απ’ όλα είναι ποιητής της εργατιάς…

*Της Νικολίνας Νικοπούλου, μέλους του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου της ΚΝΕ και υπεύθυνης της ομάδας λειτουργίας του Πολυχώρου Δημιουργίας της ΚΝΕ " Μικρόβιο - Γιώργος Βουβαλέας"