Τρίτη, 18 Δεκεμβρίου 2018 02:52

Ελαιοκαλλιέργεια, μια ανεκτίμητη κληρονομιά!

Ελαιοκαλλιέργεια, μια ανεκτίμητη κληρονομιά!

Του Δημήτρη Ν. Μπουσούνη* 
Τεράστια προβλήματα άρχισε ν’ αντιμετωπίζει η ελαιοκαλλιέργεια στο νομό Μεσσηνίας κι όχι μόνο.  
Οι αρρώστιες που έχουν συσσωρευτεί επάνω στο ιερό δέντρο της ελιάς είναι πολλές και κάνουν το παραγόμενο ελαιόλαδο σε κάποιες περιπτώσεις να μην είναι βρώσιμο.
Για πρώτη φορά ακούμε ασθένειες, που μέχρι πρόσφατα ήταν άγνωστες σε μας: Όπως γλοιοσπόριο, ξηρέλα, νιτρορύπανση, ίσκα, βαμβακιά και φυσικά ο δάκος, που φέτος έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις...

Όλα αυτά, όπως λένε οι ειδικοί, οφείλονται στην κλιματική αλλαγή και τα χειρότερα έπονται. Είναι καθαρή τύχη, που η ξηρέλα δεν έχει εμφανιστεί ακόμη στην περιοχή μας και τότε η Μεσσηνία θα γίνει κρανίου τόπος.  

Όπως είναι γνωστό, το Μεσσηνιακό ελαιόλαδο βρίσκεται στην κορυφή από άποψη ποιότητας και είναι πηγή πλούτου για τον τόπο μας!

Άρα θα πρέπει να ληφθούν όλα εκείνα τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να προστατεύσουμε όχι μόνο τα ελαιόδεντρα αλλά και το χρυσαφένιο υγρό που παράγουν.

Κατά την ταπεινή μου γνώμη, όπου υπάρχει μονοκαλλιέργεια ελιάς στο νομό μας, εκεί θα πρέπει να καθιερωθούν ελαιοκομικές ζώνες, ώστε τα ελαιόδεντρα να τύχουν ειδικής προστασίας.  

Σ’ αυτές τις περιοχές θα μπορούσε να γίνεται ο ψεκασμός για το δάκο ή για οποιαδήποτε άλλη αρρώστια από αέρος, όπως γινόταν παλιά και είχε εξαιρετικά αποτελέσματα.    

Με τον τρόπο που γίνεται σήμερα η καταπολέμηση των ασθενειών και κυρίως του δάκου είναι σκέτη κοροϊδία κι έχει πολύ υψηλό κόστος.

Αξίζει νομίζω τον κόπο ν’ αναφερθούμε στα ευεργετήματα που έχει το ελαιόλαδο για τον ανθρώπινο οργανισμό, για να καταλάβουμε καλύτερα την αξία του!   

Η καλλιέργεια, λοιπόν, του δέντρου της ελιάς είναι τόσο παλιά στη λεκάνη της Μεσογείου όσο και ο άνθρωπος σ’ αυτά τα μέρη.

Το αρχικό είδος του δέντρου πιθανολογείται πως ήταν η αγριελιά και μετεξελίχθηκε κατόπιν ανάλογα με το κλίμα και την καλλιέργεια στη σημερινή της μορφή.

Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Κέκροπας έφερε την ελιά από τα παράλια της Αιγύπτου στη Κρήτη κι από εκεί την πήρε η Θεά Αθηνά και τη δώρισε στην Αθήνα, για να πάρει η πόλη το όνομα της!

Το δέντρο της ελιάς στην αρχαιότητα είχε ιερή υπόσταση και αποτελούσε το σύμβολο της ειρήνης, της σοφίας και της νίκης.

Γι αυτό στεφάνωναν τους αθλητές με κλαδί ελιάς, «τον κότινο» και κοσμούσαν τα αγγεία και τους τοίχους των σπιτιών τους!

Το λάδι στην αρχαία Ελλάδα είχε ξεχωριστή σημασία. Συνόδευε τα πλούσια συμπόσια, γιατί προσέφερε νοστιμιά στα φαγητά, είχε όμως και ιερή υπόσταση. Το προσέφεραν στις σπονδές προς τους θεούς, στους χρησμούς και σε διάφορες τελετές που έκαναν.

Ήταν γιατρικό για δερματικές παθήσεις αλλά και καλλωπιστικό. Αντικαθιστούσε, δηλαδή, τις κρέμες, που χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα.

Άλειφαν τους νεκρούς πριν τη ταφή και τους αθλητές πριν από τους αγώνες. Στους δε νικητές έδιναν ως ανταμοιβή στάμνες με ελαιόλαδο!

Την εποχή εκείνη το λάδι χρησίμευε και ως φωτιστικό αλλά και λιπαντικό μέσο στα διάφορα εργαλεία.

Αυτό φαίνεται από τα αναρίθμητα πήλινα λυχνάρια, που βρίσκουν οι αρχαιολόγοι στους αρχαιολογικούς χώρους.

Από οικονομική άποψη είχε μεγάλη σημασία για τις εμπορικές συναλλαγές της εποχής εκείνης.

Η χριστιανική θρησκεία στην ουσία αντέγραψε όσα προϋπήρχαν και έδωσε στο ελαιόλαδο ιδιαίτερη αξία.

Αυτό φαίνεται από το κλάδο της ελιάς, που έφερε στο Νώε το περιστέρι και το Χριστό που ευλόγησε το λάδι, ως ένα από τα τρία βασικά είδη διατροφής.

Επίσης έχουμε τη χρήση του λαδιού στο βάπτισμα και είναι βασικό στοιχείο για τη κατασκευή του αγίου μύρου.

Τέλος το λάδι που καίει μπροστά στα εικονίσματα των αγίων, συμβολίζει το πνευματικό φως στο σκοτάδι της αμαρτίας.

Αυτή η ιερή υπόσταση δεν είναι τυχαία, αλλά συνδέεται με την μεγάλη βιολογική αξία που έχει το λάδι, για τον ανθρώπινο οργανισμό!

Από την εποχή του Ιπποκράτη το ελαιόλαδο εθεωρείτο φάρμακο και κάποιες συνταγές ισχύουν ακόμη και σήμερα. Είναι η βάση για διάφορα πρακτικά σιρόπια, για αλοιφές καθώς και για κρέμες προσώπου.

Όλοι γνωρίζουμε πως βοηθάει στην ελάττωση της χοληστερίνης και στην αποφυγή καρδιακών παθήσεων.

Παρέχει στον ανθρώπινο οργανισμό διάφορες λιπαρές ουσίες, που του είναι απαραίτητες αλλά και 9800 θερμίδες ανά λίτρο για τις θερμικές του ανάγκες.

Είναι ευκολοχώνευτο, βοηθάει στην ανάπτυξη των οστών, κυρίως στα μικρά παιδιά αλλά και των διαταραχών του νευρικού συστήματος. Λέγεται δε πως, «όπου καταναλώνουν πολύ λάδι ελιάς», εκεί χρησιμοποιούν λίγα ψυχοφάρμακα.

Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α και Ε και αρκετά καλό αφροδισιακό. Γι  αυτό η λαϊκή παροιμία λέγει: «Φάει λάδι και έλα το βράδυ!..»

Σύγχρονες μελέτες αποδεικνύουν, πως αποτρέπει και την ανάπτυξη διαφόρων μορφών καρκίνου. Είναι αυτονόητο πως η ποιότητα του λαδιού, παίζει σημαντικό ρόλο σ’ όλα τα προαναφερθέντα.

Το λάδι είναι ένας φρουτοχυμός και διατηρεί όλα τα θρεπτικά συστατικά του ελαιοκάρπου, γι’ αυτό το λόγο ωμό είναι πιο υγιεινό.

Όταν το χρησιμοποιούμε στη σαλάτα ή στο πιάτο με τη γνωστή ξυδοτριψάνα, απολαμβάνουμε όλα εκείνα τα αρωματικά συστατικά, που εξαφανίζονται με τη θερμοκρασία στο μαγείρεμα.

Το λάδι αντέχει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο είδος λιπαρής ουσίας στη θερμοκρασία του μαγειρέματος. Γι’ αυτό το τηγάνισμα με ελαιόλαδο, είναι ένας σύντομος και υγιεινός τρόπος διατροφής.

Έχουμε ελάχιστες απώλειες των θρεπτικών ουσιών, γιατί δεν ξεπλένονται με το νερό, όπως γίνεται με τα βραστά φαγητά.

Δεν απορροφάται εύκολα, όπως τα άλλα λάδια όταν τηγανίζουμε, γιατί σχηματίζει εξωτερικά μια κρούστα κι έτσι αποτρέπεται να εισχωρήσει εσωτερικά στην τροφή.

Το Καλαματιανό ελαιόλαδο βρίσκεται στη κορυφή της παγκοσμίου ποιότητας και είναι το χρυσό υγρό της Μεσσηνιακής γης!

Εκείνο που το κάνει να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα, είναι οι σπάνιες οργανοληπτικές του ιδιότητες.

Για τη σύνθεση του αρώματος του συντελούν πάνω από 60 διαφορετικές ουσίες, που στο σύνολο τους δημιουργούν μια τέλεια αρμονία!

Αυτό το άρωμα περνάει στο πιάτο μας και δίνει μια ξεχωριστή νοστιμιά στα φαγητά μας.

Σ’ αυτό συντελούν η ξεχωριστή ποικιλία της Κορωνέϊκιας ελιάς, η σύνθεση του εδάφους, το ξηρό κλίμα και η μεγάλη ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του έτους στο νομό Μεσσηνίας.

Για να πετύχουμε την καλλίτερη ποιότητα, πρέπει να έχουμε υγιή καρπό και να βγάζουμε το λάδι αμέσως μετά το μάζεμα του ελαιοκάρπου.

Όλα αυτά συντελούν ώστε το λάδι της Μεσσηνίας, να είναι το μέγιστο αγαθό για τη ζωή μας και για την οικονομία του τόπο μας!

Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη αδικία ως προς την ονοματολογία στον εμπορικό τομέα, γιατί δε γίνεται σαφής διαχωρισμός σε σχέση με τα βιομηχανικά λάδια.

Μόνο το εξαιρετικό παρθένο και το παρθένο ελαιόλαδο είναι φρουτοχυμοί.

Ενώ το ραφινέ και το ελαιόλαδο ή λάδι ελιάς είναι βιομηχανικά κατασκευάσματα και παραπληροφορούν τον καταναλωτή.

Τέλος να σημειωθεί πως το δέντρο της ελιάς ευδοκιμεί σε ξηρά και άγονα μέρη, που δε μπορεί να καλλιεργηθεί σχεδόν τίποτε άλλο.

Επίσης τα ελαιόδεντρα είναι ένα καλλιεργήσιμο δάσος και προσφέρουν εκτός από το λάδι και στην οικολογία της περιοχής μας.

Φαντασθείτε την Μεσσηνία μας χωρίς τα δέντρα της ελιάς, θα ήταν ένας έρημος τόπος.

Υπολογίζεται πως γύρω από τα ελαιόδεντρα συνυπάρχουν περίπου τριάντα είδη πουλιών, όπως κοτσύφια, τσίχλες, τσιμπουργιάνια κλπ, γιατί τρέφονται από τον καρπό τους.

Εκτός αυτών, ο ελαιοπυρήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως διατροφή των κατοικίδιων ζώων.

Λόγω της περιεκτικότητας του ελαιολάδου που υπάρχει σ’ αυτήν, τα ζώα παχαίνουν σύντομα και το κρέας τους ήταν πεντανόστιμο.

Απ’ αυτό το γεγονός επικράτησε η εκτροφή των χοίρων στην Μεσσηνία και η γνωστή γουρνοπούλα που απολαμβάνουμε όλον το χρόνο στο νομό μας.   

Απ’ αυτά τα λίγα βγαίνει το συμπέρασμα πως, τα δέντρα της ελιάς είναι ένας τεράστιος πλούτος για τον τόπο μας και πρέπει να τον προστατεύσουμε με κάθε τρόπο.  

Από την άλλη μεριά πρέπει να στηρίξουμε το προϊόν του λαδιού και να του δώσουμε την αξία που του αρμόζει.

Στις εμπορικές συναλλαγές θα πρέπει να καθιερωθεί ένα και μόνο εμπορικό σήμα για το Μεσσηνιακό ελαιόλαδο και δίπλα η κάθε εταιρία να βάζει τη φίρμα της.

Τέλος αν θέλουμε ν’ αποχτήσει το Μεσσηνιακό ελαιόλαδο μια υπόσταση, θα πρέπει να εξάγεται επώνυμο κι όχι χύμα όπως γίνεται μέχρι σήμερα.   

 

Δημήτρης Ν. Μπουσούνης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.