Τρίτη, 19 Μαρτίου 2019 23:14

Μαθήματα... αντικομμουνισμού σε μια καλή, κατά τα άλλα, παράσταση

Μαθήματα... αντικομμουνισμού σε μια καλή, κατά τα άλλα, παράσταση

Της Μαρίας Νίκα
Θα το ξεκαθαρίσω από την αρχή: Τα «Εμφύλια Έπη» του Φαίδωνα Χατζηαντωνίου, που έκαναν πρεμιέρα το Σαββατοκύριακο στην Κεντρική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, μου άρεσαν ως παράσταση, όσον αφορά το καλλιτεχνικό και τεχνικό της μέρος. Βρήκα τη σκηνοθεσία του Γιάννη Μαργαρίτη ενδιαφέρουσα και την ερμηνεία της Χρυσάνθης Δούζη, σε όλους τους ρόλους του έργου, πραγματικά συγκλονιστική. Η γυναίκα κάνει έναν άθλο, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για ηθοποιό υψηλού διαμετρήματος. Και το έργο, ως κείμενο, είναι ιδιαίτερα δουλεμένο ως προς τη γλώσσα και τη δομή του. Εκείνο που μου προκάλεσε έκπληξη έχει να κάνει με το θεματικό περιεχόμενο και τη φιλοσοφία της συγκεκριμένης θεατρικής παραγωγής. Με ξάφνιασε ένας αδικαιολόγητα υπέρμετρος αντικομμουνισμός, με έντονο το στοιχείο της ειρωνείας, που υφέρπει σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, και όχι μόνο στην πρώτη από τις τέσσερις ιστορίες που αφορά τον Νίκο Ζαχαριάδη. Σύμφωνα με αυτή, ο τότε γεν. γραμματέας του ΚΚΕ, είναι o αποκλειστικός υπεύθυνος για τον Εμφύλιο στην Ελλάδα και το αιματοκύλισμα της χώρας, την περίοδο 1946-1949! Ξύπνησε δηλαδή, στα καλά καθούμενα, ένα πρωί ο «εξουσιομανής» Ζαχαριάδης και είπε, ας πάμε να κάνουμε έναν πόλεμο. Σαν να μην είχαν προηγηθεί οι διώξεις, οι σκοτωμοί, οι εξορίες και οι φυλακίσεις των ανθρώπων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ακόμη και των φιλικά προσκείμενων στην οργάνωση, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας... 

Η παράσταση ξεκινά με την εκφωνήτρια του παράνομου ραδιοφωνικού σταθμού του ΚΚΕ να αναγγέλει το θάνατο του Νίκου Ζαχαριάδη. Ο νευρικός τρόπος που μιλά στο μικρόφωνο σου θυμίζει τις παρουσιάστριες ειδήσεων στη Βόρεια Κορέα. Το πέρασμα από τη μια ιστορία στην άλλη, καθώς προχωράμε στο παρελθόν, γίνεται πάντα με την εκφωνήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού του ΚΚΕ.

Νίκος Ζαχαριάδης, 20ος αιώνας. Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στην Τουρκία και τα Βαλκάνια, η μύηση στον σοσιαλισμό, ο ερχομός στην Ελλάδα, η εκλογή του στη γεν. γραμματεία του ΚΚΕ, ο Εμφύλιος, η καθαίρεσή του, ο εκτοπισμός του στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, η αυτοκτονία του.

Οδυσσέας Ανδρούτσος, 19ος αι. Η συμμετοχή του στη φρουρά του Αλή Πασά αλλά και στη Φιλική Εταιρεία, η δράση του στην Ελληνική Επανάσταση, η σύνδεσή του με το φιλελληνικό κίνημα της Αγγλίας την ώρα του εμφυλίου των επαναστατημένων Ελλήνων στην Πελοπόννησο, οι μυστικές συνεννοήσεις με τους Τούρκους, η φυλάκισή του για προδοσία και η δολοφονία από πρώην συμπολεμιστές του.

Δημήτριος Παλαιολόγος, 15ος αι. Τα παιχνίδια εξουσίας του προτελευταίου πρίγκιπα Παλαιολόγου με Ιταλούς και Τούρκους, ο εμφύλιος με τον αδελφό του για το δεσποτάτο του Μορέως, το οποίο στη συνέχεια, μαζί με τη μοναχοκόρη του Ελένη, παρέδωσε στον Μωάμεθ, η κατάληξή του σε μοναστήρι χωρίς προνόμια και ο θάνατός του.

Αλκιβιάδης, 5ος αι. π.Χ. Η αρχιστρατηγία του στη μεγάλη εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία ενώ μαίνεται ο Πελοποννησιακός Πόλεμος μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης, η καταστροφή, η λιποταξία του στη Σπάρτη, η προδοσία της πατρίδας του, της Αθήνας, στους Σπαρτιάτες, η συνεργασία και με τους Πέρσες, η φυγή και η δολοφονία του.

Η πολυτάραχη ζωή τεσσάρων ιστορικών προσώπων που θεωρούνται αμφιλεγόμενα,«θύτες και θύματα μαζί», η εμπλοκή τους σε έναν εμφύλιο πόλεμο, η πορεία από την εξουσία μέχρι το τραγικό τους τέλος, ο τρόπος που επηρέασαν τη χώρα και την ιστορία της. Χαρακτήρες, τους οποίους η Χρυσάνθη Δούζη ερμηνεύει περιτριγυρισμένη από στοίβες παλιών εφημερίδων και βιβλίων. Αφανή, επίσης τραγικά, πρόσωπα της παράστασης, τέσσερις γυναίκες, επιστολές των οποίων διαβάζονται: Της Ρούλας Κουκούλου προς τον αποκηρυγμένο και από την ίδια άνδρα της Νίκο Ζαχαριάδη, της Ταρσίτσας προς τον αδελφό της Οδυσσέα Ανδρούτσο, της Ελένης προς τον πατέρα της Δημήτριο Παλαιολόγο και της εταίρας Τιμάνδρας προς τον αγαπημένο της Αλκιβιάδη.

Στην άκρη της σκηνής ο μουσικός Δημήτρης Μπακέας συνοδεύει εξαιρετικά την ηθοποιό με συνθέσεις του Δημήτρη Οικονομάκη, ο οποίος υπογράφει την ατμοσφαιρική μουσική και των τραγουδιών της παράστασης.
Η επιμέλεια του καλαίσθητου σκηνικού και των κοστουμιών είναι της Ελένης Μανωλοπούλου.

Η παράσταση παίζεται στην Κεντρική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕΚ, κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 8.00 μ.μ. Κάθε Παρασκευή οργανωμένα για μαθητές Λυκείων.
Εισιτήρια: 10 και 8 ευρώ.