Ρωσική Επανάσταση (3ο κείμενο)

Πέμπτη, 17 Νοεμβρίου 2022 00:52

Ρωσική Επανάσταση (3ο κείμενο)

Του Σωτήρη Βλάχου

ΟΙ ΜΑΖΕΣ ΑΝΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΡΙΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ΜΟΝΑΡΧΙΑ

Την 1η Μαρτίου σχηματίζεται η λεγόμενη Προσωρινή Κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον πρίγκιπα Λβοφ και με ισχυρή παρουσία του κόμματος των Συνταγματικών Δημοκρατών (Καντέ). Της αστικής δηλαδή τάξης.

Στις 2 Μαρτίου ο Νικόλαος Β΄ παραιτείται.

Μέχρι τον Οκτώβρη του 1917 στη χώρα υπάρχουν δύο εξουσίες.

Η μία είναι της αστικής τάξης και πολιτικά εκφράζεται από την Προσωρινή Κυβέρνηση.

Η άλλη είναι των εργατών, αγροτών και στρατιωτών και εκφράζεται μέσα από τα Σοβιέτ.

Όλη η περίοδος από τον Φλεβάρη ως τον Οκτώβρη του 1917 είναι μια πάλη ανάμεσα σε αυτές τις δύο εξουσίες για το ποια θα κυριαρχήσει πάνω στην άλλη.

Πρόκειται για μια σύντομη χρονικά διαδικασία που όμως είναι τόσο πυκνή σε γεγονότα και κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις, ανακατατάξεις στις συνειδήσεις των μαζών, όπου η ώρα, η μέρα, η εβδομάδα και ο μήνας ισοδυναμούν με χρόνια και δεκαετίες ομαλών εξελίξεων.

Τον Οκτώβρη ολοκληρώνεται εκείνο που ξεκίνησε τον Φλεβάρη.

Για να συμβεί όμως αυτό χρειάστηκε να υπάρχει το κόμμα των Μπολσεβίκων και μια πολιτική ηγεσία που -παρά τις διαφορετικές ισχυρές προσωπικότητες που τη συνέθεταν (Λένιν, Τρότσκι, Κάμενεφ, Ζινόβιεφ, Σβέρντλοφ, Μπουχάριν κ.ά. -ο Στάλιν σπάνια αναφέρεται στα πρωτοκλασάτα στελέχη)- συμπύκνωνε την αναγκαία δύναμη πνεύματος και ικανοτήτων που χρειαζόταν ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών.

‘Ήταν η σύνθεση ψημένων επαναστατών ένα πολύ δυνατό σημείο των μπολσεβίκων. Θα ήταν παρόλα αυτά μεγάλη παράληψη να μην τονίσουμε τη σημασία της παρουσίας του Λένιν.

Χωρίς την ύπαρξη του δεν θα είχε γίνει καμιά Οκτωβριανή Επανάσταση θα τονίσει ο Τρότσκι πολλές φορές.

ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ Ο ΛΕΝΙΝ ΧΑΡΑΣΣΕΙ ΠΟΡΕΙΑ

Μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας, ακόμα και μέσα στους κύκλους των μπολσεβίκων, στις 4 Απριλίου θα φτάσει στην Πετρούπολη ο Λένιν.

Την ίδια κιόλας μέρα διάβασε στους συντρόφους του τις γνωστές ως «Θέσεις του Απρίλη», όπου για πρώτη φορά έθετε ρητά το ζήτημα της μετεξέλιξης «της αστικοδημοκρατικής επανάστασης σε σοσιαλιστική».

Το κλειδί των απόψεων του Λένιν, που σύντομα θα συμπυκνώνονταν στο σύνθημα «όλη η εξουσία στα σοβιέτ», βρισκόταν στη 2η από τις «Θέσεις του Απρίλη»:

«Η ιδιομορφία της σημερινής κατάστασης στη Ρωσία βρίσκεται στη μετάβαση από την πρώτη φάση της επανάστασης, η οποία έδωσε την εξουσία στην αστική τάξη λόγω της ανεπαρκούς συνείδησης και οργάνωσης του προλεταριάτου, στη δεύτερή της φάση, η οποία θα δώσει την εξουσία στο προλεταριάτο…».

Εξουσία στο προλεταριάτο; Τι είναι αυτό;

Ακόμα και αρκετοί από τους κορυφαίους μπολσεβίκους βρήκαν τότε τις θέσεις του Λένιν επικίνδυνα ακραίες.

Η κομματική επιτροπή της Πετρούπολης τις απέρριψε.

Εκείνος, ωστόσο, θα επιμένει τους επόμενους μήνες ότι χωρίς την κατάληψη της εξουσίας από τους εργαζόμενους, την απαλλαγή από τους θεσμούς της τυραννίας, η επανάσταση όχι μόνο δεν θα είχε κανένα αποτέλεσμα για τον λαό αλλά θα οδηγείτο στη ήττα.

Τις απόψεις του Λένιν συμμερίζεται και ο Τρότσκι.

Ο Τρότσκι δεν ανήκε ακόμα στο κόμμα των Μπολσεβίκων αλλά σε μια άλλη επαναστατική ομάδα που μέσα στο κλίμα του επαναστατικού πυρετού απορροφήθηκε από το κόμμα του Λένιν.

Ο Τρότσκι θα πρωταγωνιστήσει τον Οκτώβριο, ως πρόεδρος από τις αρχές Σεπτεμβρίου του Σοβιέτ της Πετρούπολης, αλλά και ως επικεφαλής της «Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής».

Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή ήταν ένοπλο σώμα που δημιούργησαν τα Σοβιέτ μετά την προσπάθεια του στρατηγού Κορνίλοφ για πραξικόπημα τον Αύγουστο του 1917, όταν ήταν καθαρό στις μάζες ότι η Επανάσταση κινδύνευε και ότι η ίδια η προσωρινή κυβέρνηση σχεδίαζε την αιματηρή καταστολή της.

Έτσι το θέμα του κατά πόσο είναι θεμιτή η χρήση βίας και ειδικά ένοπλης βίας από τους επαναστάτες, είχε λυθεί. Την ένοπλη βία είχε χρησιμοποιήσει πρώτη η άρχουσα τάξη. Μόνο με αντίστοιχο τρόπο μπορούσε η επανάσταση, τα Σοβιέτ να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.

Κατά τους πρώτους μήνες μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση η δύναμη των Μπολσεβίκων στα σοβιέτ, αλλά και γενικότερα, ήταν πολύ μικρή.

Στις 3 Ιουνίου όταν άρχισε το 1ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, από τους 822 αντιπροσώπους, 285 ήταν σοσιαλεπαναστάτες, 248 μενσεβίκοι, 105 μπολσεβίκοι (12,7%), 150 ανήκαν σε διάφορες μικρότερες πολιτικές ομάδες, ενώ υπήρχαν και 45 ανεξάρτητοι.

Στο γενικότερο πληθυσμό η δύναμη των μπολσεβίκων ήταν πολύ μικρότερη. Μέσα σε συνθήκες όμως που η ώρα μετρά για μέρες και μήνες, όλα έμπαιναν στο μικροσκόπιο των εργαζομένων, όλοι και όλα αξιολογούνταν με ταχύτατους ρυθμούς.

Τον Οκτώβρη οι μπολσεβίκοι θα είναι η πλειοψηφία στα Σοβιέτ.