Αναδεικνύοντας ότι δεν μπορούν να υπάρχουν τοπικές, εθνικές λύσεις, ότι χρειάζεται συντονισμός και συνεργασία, πράγμα που αντιλήφθηκαν τότε και οι σημαιοφόροι του νεοφιλελευθερισμού και του κρατικού ανταγωνισμού.
Όσο απίστευτο και αν ακούγεται, αλλά και τραγελαφικό, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπους (ο υιός), δήλωνε ότι:
«Σε ένα αλληλοδεμένο κόσμο, κανένα έθνος δεν θα κερδίσει δημιουργώντας προβλήματα στις τύχες των άλλων. Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό». (MSNBC NEWS, 11.10.2008)
Τράπεζες καταρρέανε σε κάθε γωνιά του πλανήτη ή διασώζονταν την τελευταία στιγμή από μαζικές κρατικές παρεμβάσεις. Από τις ΗΠΑ μέχρι τη Γερμανία, από τη Γαλλία μέχρι τη Σιγκαπούρη.
Το κράτος, που σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο δόγμα, ο ρόλος του στην οικονομία μόνο επιζήμιος ήταν, καλείτο τώρα να συμμαζέψει τη χαώδη κατάσταση που συσσώρευσαν δεκαετίες νεοφιλελευθερισμού.
Δεκαετίες που οι κυβερνητικές πολιτικές ήταν προσανατολισμένες στην ευημερία του ιδιωτικού τραπεζικού συστήματος και μονοπωλίων - ανεξάρτητα του τι αυτό θα σήμαινε για την υπόλοιπη κοινωνία.
Ότι το κράτος καλείτο να μαζέψει μια χαώδη κατάσταση, ήταν η πιο φανερή καταδίκη του νεοφιλελεύθερου δόγματος.
Δηλώσεις των σταυροφόρων του νεοφιλελευθερισμού αλλά και τα ίδια τα γεγονότα, ακύρωναν με απόλυτο τρόπο τη θεωρία του λιγότερου κράτους.
Θεωρία πάνω στην οποία είχε στηθεί η μεγαλύτερη επίθεση ενάντια στους μισθούς, τα ωφελήματα, στις ζωές των ανθρώπων.
Το μετά τον 2ο Παγκόσμια Πόλεμο «όνειρο» των αστικών επιτελείων έφτανε στο τέλος του.
Αυτό αποφάσισαν οι Fannie Mae και Freddie Mac, χρηματιστηριακοί γίγαντες, τράπεζες που είχαν αποκλειστική εργασία τα στεγαστικά δάνεια.
Τρισεκατομμύρια δολάρια πράξεις, ποσά πολλαπλάσια του ΑΕΠ της συντριπτικής πλειοψηφίας των χωρών του πλανήτη, ποσά που μόνο το ΑΕΠ μιας χούφτας χωρών ξεπερνούσε.
Ποσά δεκαπλάσια του ΑΕΠ της Ελλάδας, πολλές δεκάδες φορές μεγαλύτερα από το ΑΕΠ της Κύπρου.
Το «αποφάσισαν» αυτά τα είδωλα του Αμερικάνου ονείρου, όταν είχαν φτάσει στο σημείο κατάρρευσης.
Χρειάστηκαν κρατικές παρεμβάσεις εκατοντάδων δισ τη τελευταία στιγμή από την Ομοσπονδιακή (Κεντρική) Τράπεζα των ΗΠΑ για να συνεχίσει η λειτουργία τους.
Εκείνες τις ώρες διασώθηκε και η AIG, ασφαλιστικός γίγαντας, ο μεγαλύτερος στις ΗΠΑ, με ποσά που τελικά άγγιξαν τουλάχιστον τα 200 δισ δολάρια.
Πανικόβλητη η εξουσία έτρεχε να προλάβει.
Εκείνο που δεν πρόλαβαν όμως ή δεν θέλησαν, ήταν η διάσωση της Lehman Brothers, που η κατάρρευσή της, αυτής μόνο, οδήγησε όλους τους άλλους στα όρια της κατάρρευσης και την ανθρωπότητα σε μια νέα εποχή.
Η παγκόσμια κρίση ξεκινούσε από την κατάρρευση μιας μόνο ιδιωτικής τράπεζας.
Τέτοια τα μεγέθη τους, τόσο ασύλληπτα μεγάλη η αλληλεξάρτηση.
Πανικόβλητη η κυβέρνηση Bush, κατάθεσε ως κατ’ επείγον νομοσχέδιο για 700 δισ κρατική παρέμβαση.
Ποσό που ξεπεράστηκε κατά πολύ, όχι μόνο όλα τα επόμενα χρόνια αλλά και την αμέσως επόμενη περίοδο μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
Παγωμένοι μπροστά σε αυτά που δεν πίστευαν ότι μπορούσαν ποτέ να συμβούν, υπόσχονταν, ο ένας μετά τον άλλο, επαναθέσπιση μηχανισμών ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος, των ιδιωτικών τραπεζών που είχαν αφήσει εντελώς εκτός ελέγχου διότι - αυτή είναι η ουσία του νεοφιλελεύθερου δόγματος - έτσι μόνο υπάρχει ανάπτυξη.
Τώρα, «Ηγέτες του Κογκρέσου» υπόσχονταν «τις μεγαλύτερες αλλαγές στους κυβερνητικούς κανονισμούς των χρηματιστηριακών επιχειρήσεων από την δεκαετία του 1930…» (Administration rushes to begin financial rescue, Associated Press, 3.10. 2008)
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Τραπεζών του Κογκρέσου, Μπάρνευ Φρανκ, υποσχόταν επανεξέταση των Ομοσπονδιακών κανονισμών «για όλη την χρηματοπιστωτική βιομηχανία» και ο ηγέτης των Ρεπουμπλικάνων, Τζων Μπένερ, δήλωνε, τις ίδιες μέρες, ότι:
«Ξέρουμε ότι αν δεν κάνουμε κάτι, αυτή η κρίση θα χειροτερέψει, και θα μας βάλει σε ύφεση παρόμοια της οποίας οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν ζήσει ξανά» (Wil bailout work? World holds its breath, Ιστοσελίδα MSNBC NEWS)
Αυτοί που ηγήθηκαν όλης της προηγούμενης καταστροφικής περιόδου, «διαπίστωναν» τώρα ότι αν δεν κάνουν κάτι, «αυτή η κρίση θα χειροτερέψει».
Και ξαφνικά αντιλαμβάνονταν το ανήκουστο προηγουμένως για αυτούς. Αυτό, που όπως ήδη αναφέραμε, δήλωσε ο Μπους: Ότι η προσπάθεια θα έπρεπε να είναι κοινή.
Ο υπουργός οικονομικών, κ. Poulson, ζήτησε συγνώμη από τον αμερικάνικο λαό, κάτι που μάλλον είχε ως στόχο να μπορέσει πιο εύκολα να πείσει ότι ο Αμερικανός πολίτης θα έπρεπε να διασώσει τις ιδιωτικές τράπεζες με τους φόρους που πλήρωνε.
Ήταν καίριο σημείο αυτό, αφού όλη την προηγούμενη περίοδο προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι ήταν αντιπαραγωγικό, σπατάλη και μεγάλο κρίμα να ξοδεύονται τα λεφτά από του φόρους του κόσμου για κοινωνικά επιδόματα για τους πιο φτωχούς Αμερικανούς.
Μιάμιση δεκαετία μετά μόνο διακοσμητικές αλλαγές έχουν γίνει. Και όσον αφορά την κοινή προσπάθεια, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η δημιουργία δύο μπλοκ, με ηγέτες ΗΠΑ και Κίνα, που παραπέμπουν στην πριν το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο εποχή, σηματοδοτούν το άδοξο τέλος.
Έστω και με καθυστέρηση μιάμιση δεκαετίας, επαληθεύεται η πρόβλεψή τους ότι «αυτή η κρίση θα χειροτερέψει, και θα μας βάλει σε ύφεση παρόμοια της οποίας οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουν ζήσει ξανά»
Ο τραπεζικός γίγαντας HSBC, όπως ήδη αναφέραμε σε προηγούμενο κείμενο μας, προβλέπει τα ξέσπασμα νέας ύφεσης στα τέλη του 2023 και αρχές του 2024.
Το Economist Intelligence Unit, αναλύοντας την ευρωπαϊκή κατάσταση κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «Είναι δύσκολο να δούμε από πού θα προέλθει η οικονομική ανάπτυξη».
Από μια σειρά αστικά επιτελεία οι προβλέψεις είναι πια οι ίδιες.
Και το ερώτημα για την αριστερά είναι πως προχωρούμε;
Σίγουρα η απάντηση δεν μπορεί να είναι ότι απλά αντιστεκόμαστε με τις πιο ηρωικές κινητοποιήσεις και απεργιακούς αγώνες.
Ο σύστημα χρειάζεται ριζοσπαστικές αλλαγές.
/ Θα συνεχίσουμε με την σύνδεση του τότε και τώρα.