...δεν έθεσε τότε νομικές δεσμευτικές υποχρεώσεις αλλά τις βάσεις για περαιτέρω δράσεις στο μέλλον.
Η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (Conference of the parties – COP) είναι το ανώτατο όργανο της Σύμβασης στην οποία μετέχουν όλες οι συμβαλλόμενες χώρες και είναι υπεύθυνη για την υιοθέτηση αποφάσεων σχετικά με την περαιτέρω εξέλιξή της. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ενεκρίθη το 1997 το Πρωτόκολλο του Κιότο το οποίο εισήγαγε για πρώτη φορά νομικά δεσμευτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μόνο για τις ανεπτυγμένες χώρες.
Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δεν το υπέγραψαν, ο Καναδάς απεχώρησε πριν από το τέλος της πρώτης περιόδου δεσμεύσεων και η Ρωσία, η Ιαπωνία και η Νέα Ζηλανδία δεν συμμετέχουν στη δεύτερη περίοδο δεσμεύσεων (2013-2020) το Πρωτόκολλο αφορά πλέον μόνον το 14% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2015 θα γίνει στο Παρίσι η 21η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP21), με περίπου 40.000 συμμετέχοντες από 195 κράτη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να υιοθετηθεί μία νέα διεθνής συνθήκη για την προστασία του κλίματος η οποία αντικαθιστώντας το όχι και τόσο αποτελεσματικό Πρωτόκολλο του Κιότο θα σκοπεύει στη μείωση των εκπομπών στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες σε επίπεδο που θα συγκρατήσει την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2ο C μέχρι το τέλος του αιώνα.
Στις 26 Μαρτίου 2015 στο Παρίσι 30 μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων και η Αθήνα, εκπροσωπούμενες από τους δημάρχους τους με κοινή δήλωση δεσμεύτηκαν να διευρύνουν τις σημερινές πολιτικές τους και να προσπαθήσουν μαζί με το σύνολο των εταίρων τους στις επικράτειές τους να μειώσουν κατά τουλάχιστον 40% τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου μέχρι το 2030.
Στις 6/11/2015 η Γραμματεία της συνθήκης για το κλίμα παρουσίασε την έκθεσή της για τα αποτελέσματα των εθνικών συνεισφορών στη μείωση των εκπομπών που δημοσιεύτηκαν, ενόψει της Διάσκεψης στο Παρίσι, πριν από την 1η Οκτωβρίου από 146 κράτη. Σύμφωνα με αυτή μερικές εκτιμήσεις θέτουν τον πλανήτη σε μία πορεία αύξησης της θερμοκρασίας μεταξύ 2,7ο και 3ο μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτό επιβεβαιώνει τη σημασία επίτευξης συμφωνίας κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης COP21 η οποία θα θεσπίσει τους κανόνες για περιοδική αναθεώρηση της αύξησης των εθνικών συνεισφορών.
Ήδη όμως από το 1990 ο σπουδαίος γάλλος φιλόσοφος και επιστήμονας Michel Serres με το βιβλίο του με τίτλο ‘ Το Φυσικό Συμβόλαιο ’ (Le Contrat Naturel) διετύπωσε την άποψη ότι είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός ιδιότυπου συμβολαίου μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης.
Με ερέθισμα αυτό το βιβλίο ο Μάριος Πλωρίτης στο σημείωμά του στο Βήμα την 1η Ιουλίου 1990 με τίτλο ‘ Ένα νέο συμβόλαιο με έναν πανάρχαιο εταίρο ’ αναφέρει: «Ανάγκη, λοιπόν, ενός «φυσιολογικού συμβολαίου», που να καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δυο «συμβαλλομένων» - ανθρώπου και Φύσης -, που να χαράζει τα όρια δράσης του ενός απέναντι στην άλλη. Έτσι ώστε να πάψουμε να είμαστε «παράσιτοι» που κατατρώνε το «έχει» του οικοδεσπότη τους, της Γης – και να φτάσουμε σε μια λογική και ωφέλιμη συμβίωση (ο Σερρ μεταχειρίζεται την ελληνική λέξη, στη γαλλική μορφή της, φυσικά: symbiose), μια συμβίωση που αναγνωρίζει και σέβεται τα δικαιώματα και το προβάδισμα του φυσικού οικοδεσπότη. Και αντί να αναλωνόμαστε – προσθέτει – σε «αστυνομικές έρευνες» για να βρούμε «ποιος φταίει», χρησιμότερο είναι να δούμε «τι πρέπει να κάνουμε».
Κι αφού οι επιστήμες, τεχνικές κλπ. είναι οι αίτιοι της οικολογικής καταστροφής, αυτές ακριβώς μπορούμε να τις μεταστρέψουμε σε όργανα για τη θεμελίωση καινούριας σχέσης με τη Φύση, για θεραπεία των καταστροφών που έγιναν και αποτροπή αυτών που απειλούνται. Αν αλλάξουμε τρόπο σκέψης, θ’ αλλάξουμε και τρόπο χρήσης των επιστημών και τεχνικών αυτών, και από μέσα ολέθρου θα τις μεταλλάξουμε σε μέσα συμβίωσης, όπου τη μερίδα του λέοντος απ’ το κέρδος θα την έχει αυτός ακριβώς που ήρξατο χειρών αδίκων, ο ανθρώπινος εταίρος …» και σημειώνει για τους αρχαίους Έλληνες: Για εκείνους, η «ευρύστερνος, πελωρίη» Γη ήταν «ζείδωρος … φερέσβιος άρουρα» (ζωοδότρα γη), γι’ αυτό τη λογάριαζαν «Ματέρα γαίαν», «παμμήτορα» (μητέρα των πάντων) … και, παραπάνω, Γη – Θεό, «ιεράν δίαν χθόνα». Κι ακόμα, δάσκαλο σε όλα: Έτι δε η γη, θεός ούσα, τους δυναμένους καταμανθάνειν και δικαιοσύνην διδάσκει • τους γαρ άριστα θεραπεύοντας αυτήν πλείστα αγαθά αντιποιεί» [«η γη, όντας θεός, διδάσκει, σ’ όσους μπορούν να μάθουν, τη δικαιοσύνη: σ’ αυτούς που την λατρεύουν σωστά, χαρίζει πλήθος αγαθά»].
Επομένως το διακύβευμα της COP21 είναι μεγάλο δεδομένου ότι αφορά τη συγκράτηση της κλιματικής αλλαγής που απειλεί τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας. Η Διάσκεψη πρέπει να οδηγήσει στην επίτευξη μιας καθολικής συμφωνίας που θα θέσει το πλαίσιο για τη μετάβαση, μέσα από συνθήκες κοινωνικής και οικολογικής δικαιοσύνης, προς κοινωνίες και οικονομίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οι οποίες θα είναι ικανές να αντιμετωπίσουν τις κλιματικές αλλαγές και θα διασφαλίζουν μία αειφόρο πλανητική ανάπτυξη του περιβάλλοντος και της κοινωνίας που θα ωφελεί όλους εξίσου.
Υ.Γ. Εκφράζοντας τη βαθιά μου θλίψη για τα ύπουλα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι και τα θερμά μου συλλυπητήρια στο Γαλλικό λαό ο οποίος θρηνεί τους νεκρούς του θέλω να πιστεύω ότι ο ευρωπαϊκός μας πολιτισμός αντιστεκόμενος στη θηριωδία δεν θα επιτρέψει την ακύρωση της Διάσκεψης.
*Πολιτικός Μηχανικός
τ. Δημοτικός Σύμβουλος
