Κυριακή, 04 Αυγούστου 2013 04:29

Τρία-τέσσερα πράγματα για τον Ιωάννη Μεταξά, που δεν είναι έτσι όπως μας τα λένε τελευταία

Τρία-τέσσερα πράγματα για τον Ιωάννη Μεταξά, που δεν είναι έτσι όπως μας τα λένε τελευταία

Του Μάκη Λεβέντη
Εβδομήντα εφτά (77) χρόνια συμπληρώνονται από την εγκαθίδρυση της μοναρχοφασιστικής δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά. Από παλιά (σήμερα εντείνεται ιδιαίτερα) κυρίως από τους νεοναζιστές, αλλά δυστυχώς και από άλλους (κάποια επετειακά άρθρα της Καθημερινής, μια επίσης επετειακή εκπομπή του Αλέξη Παπαχελά και το σχολικό βιβλίο της Γ’ Λυκείου), γίνεται μια προσπάθεια να εξωραΐσουν το…

…φασιστικό πρόσωπο του Ιωάννη Μεταξά, τον παρουσιάζουν ως ένα φιλολαϊκό κυβερνήτη με μεγάλη απήχηση στην ελληνική κοινωνία απαλύνοντας τις κοινωνικές και τις πολιτικές επιπτώσεις από το στυγνό καθεστώς. Ενώ πρόσφατες ήταν και οι δηλώσεις γνωστού δημοτικού συμβούλου της πλειοψηφίας του δημάρχου Π. Νίκα, ότι ο Μεταξάς είναι η σημαντικότερη προσωπικότητα της Ελλάδας. Φτάσανε στο σημείο να μας πούνε ότι ο Μεταξάς καθιέρωσε την οχτάωρη εργασία, δημιούργησε το ΙΚΑ και καθιέρωσε την αργία της Κυριακής.
Όπως αναφέρει και ο φιλόλογος Γεώργιος Διαμιανός σε άρθρο του στην Ελευθεροτυπία (27/7/2013):

1. Ο Μεταξάς δεν καθιέρωσε την οχτάωρη εργασία
Το 1913 καθορίστηκε το δεκάωρο για τους εργάτες επιφανείας των μεταλλείων και το 8ωρο για όσους απασχολούνταν σε υπόγειες εργασίες (στοές ορυχείων).
Το 1920 ψηφίστηκε ο Ν. 2269 για 8ωρη εργασία (48 εβδομαδιαίως) και αφορούσε μόνο τις βιομηχανικές επιχειρήσεις, με Προεδρικό Διάταγμα στις 27.6/4.7.1932 το 8ωρο επεκτάθηκε και σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους και συνεχίστηκε μέχρι το 1936 και για άλλα επαγγέλματα.

2. Ο Μεταξάς δεν δημιούργησε το ΙΚΑ
Το 1922 ψηφίζεται ο νόμος περί «υποχρεωτικής ασφάλισης εργατών και υπαλλήλων». Το 1934 ο νόμος 6298/1934, περί «ενιαίας κοινωνικής ασφαλίσεως». Τότε ξεκίνησαν όλες οι κτηριακές και τεχνικές προετοιμασίες και ολοκληρώθηκαν, μετά δύο έτη. Πρώτος διοικητής υπήρξε ο Κανελλόπουλος Παναγιώτης κατά τη διετία 1934-1935. Μετά την επιβολή του πραξικοπήματος (4η Αυγούστου 1936) ο Μεταξάς θα επιβάλει το δικό του άνθρωπο στη διοίκηση, τον Κορώνη, και με τη γνωστή τακτική «του ξανακοψίματος της κορδέλας» κάποιας υπηρεσίας θα παρουσιαστεί από τα «παπαγαλάκια» της εποχής ως ο «ιδρυτής» του ΙΚΑ.

3. Ο Μεταξάς δεν καθιέρωσε την αργία της Κυριακής
Η καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας ψηφίστηκε το 1909, επί κυβέρνησης Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, και εφαρμόστηκε την πρώτη Κυριακή του 1910. Από τότε κατά διαστήματα διάφορες συντεχνίες κέρδιζαν το δικαίωμα της εξαήμερης εργασίας. Το ωράριο και οι μέρες εργασίας δεν είχαν καθολική ισχύ. Γι' αυτό και κάθε συντεχνία κατακτούσε μόνη της τα δικαιώματά της. Είναι απόλυτα φυσικό κάποιες συντεχνίες να καθιερώσουν την εξαήμερη εργασία και κατά την τετραετία της δικτατορίας του Μεταξά.

Στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς εγκαθιδρύει δικτατορία επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση με τη συγκατάθεση του Γεωργίου Β' Γλύξμπουργκ, ο οποίος διαλύει τη Βουλή χωρίς να προκηρύξει εκλογές και αναστέλλει πολλά άρθρα του Συντάγματος, με την ανοχή και υποστήριξη της ελληνικής ολιγαρχίας και του ξένου, κυρίως αγγλικού, κεφαλαίου.
Ο δικτάτορας ακολούθησε το πρότυπο της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι, διαδίδοντας την ιδεολογία του «Γ’ Ελληνικού Πολιτισμού», σύμφωνα με την οποία ο Μεταξάς και οι δικοί του αποτελούσαν τους συνεχιστές του Αρχαίου (Α΄) και Βυζαντινού (Β΄) Πολιτισμού και ότι είχαν ως στόχο την φυλετική ενότητα του έθνους καθώς και την διατήρηση των παραδόσεων.
Η αστυνομία του καθεστώτος στράφηκε με σκληρότητα κατά των κομμουνιστών και αντίπαλων πολιτικών. Όπως περιγράφει ο ιστορικός Σπύρος Λιναρδάτος στο βιβλίο του «4η Αυγούστου»:
«Τα βασανιστήρια που εφάρμοσαν οι χαφιέδες της αστυνομίας εναντίον των αντιπάλων του καθεστώτος, των κομμουνιστών, σοσιαλιστών, δημοκρατικών, εναντίον των πρωτοπόρων εργατών, φοιτητών, αγροτών και διανοουμένων είναι πολύ δύσκολο να περιγραφούν.
Το ρετσινόλαδο και ο πάγος ήταν από τις κυριότερες μεθόδους βασανισμού για την απόσπαση ομολογιών και δηλώσεως μετανοίας. Το βασανιστήριο του ρετσινόλαδου εφαρμοζόταν περίπου με τον παρακάτω τρόπο:
Στο τραπέζι του ανακριτή – βασανιστή υπήρχαν τρία ποτήρια, το ένα με 30 δράμια, το άλλο με 75 και το τρίτο με 100 δράμια ρετσινόλαδο. Αν ο ανακρινόμενος δεν ομολογούσε ή δεν υπέγραφε του έδιναν να πιει το πρώτο ποτήρι. Στην περίπτωση που αρνιόταν και έφερνε αντίσταση άρχιζαν το άγριο ξυλοκόπημα, τη φάλαγγα ή χρησιμοποιούσαν άλλες μεθόδους βασανισμού. Ύστερα από μισή ώρα, εφόσον ο αρχιβασανιστής ανακριτής το θεωρούσε σκόπιμο, ακολουθούσε το δεύτερο στάδιο ανάκρισης και ο κρατούμενος έπινε το δεύτερο ποτήρι των 75 δραμίων. Αν η αντίσταση του κρατουμένου ήταν μεγάλη, ύστερα από ένα τετράωρο γινόταν και η τρίτη «ανάκρισις» και τον υποχρέωναν να πιει ένα ποτήρι των 100 δραμίων. Σε αυτό το διάστημα και αρκετές ώρες ύστερα από την επενέργεια του καθαρτικού, ο κρατούμενος ήταν κλεισμένος στο κελί του και δεν του επέτρεπαν να πάει στο αποχωρητήριο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο κρατούμενος γινόταν αληθινό ράκος και το κελί, στο οποίο τον άφηναν κλεισμένο τέσσερεις, πέντε και περισσότερες μέρες, αληθινός υπόνομος.
Το δεύτερο βασανιστήριο ήταν η στήλη πάγου. Ανέβαζαν τον κρατούμενο στην ταράτσα της Ασφάλειας και τον υποχρέωναν να καθίσει γυμνός πάνω σε μία στήλη πάγου. Το αποτέλεσμα ήταν ίδιο με του ρετσινόλαδου. Ο κρατούμενος γινόταν αληθινό ράκος. Πολλές φορές οι βασανιστές τον υποχρέωναν να κάθεται τόση πολλή ώρα πάνω στον πάγο, ώστε ορισμένοι κρατούμενοι πάθαιναν κρυοπαγήματα. […]
Άλλο βασανιστήριο ήταν το τράβηγμα των νυχιών με τσιμπίδες. Σε άλλους έβαζαν σπίρτα στα νύχια και τα άναβαν ή τους έκαιγαν το κορμί με τσιγάρο. Άλλους τους χτυπούσαν με σακουλάκια άμμο στα πόδια.
[…] Υπολογίζεται ότι εκτός από τις δεκάδες αγωνιστές που πέθαναν από τις κακουχίες στις φυλακές και τις εξορίες και τις εκατοντάδες που παραδόθηκαν από το ξενοκίνητο καθεστώς της 4ης Αυγούστου στους Γερμανοϊταλούς κατακτητές και εκτελέστηκαν, δώδεκα τουλάχιστον δολοφονήθηκαν στην περίοδο της 4ης Αυγούστου κατά τον ίδιο τρόπο στα διάφορα φασιστικά κάτεργα.
Γενική αρχή του καθεστώτος ήταν “σακατεύετε αλλά μη σκοτώνετε”. Οι αφηνιασμένοι βασανιστές δεν μπορούσαν πάντα να συγκρατήσουν το “ζήλο” τους σε ορισμένα όρια. Έπειτα, πολλές δολοφονίες έγιναν προμελετημένα, γιατί το καθεστώς ήθελε να “ξεπαστρέψει” και μερικούς για να φοβηθούν και να “σπάζουν” ευκολότερα οι άλλοι. Σε πολλές δεκάδες φτάνουν οι πολίτες που τρελλάθηκαν, έγιναν φυματικοί ή ανάπηροι ή υπέφεραν για πολλά χρόνια ύστερα από τα βασανιστήρια».

Μία κουβέντα και για το «ΟΧΙ». Δεν θα υπενθυμίσουμε το πόσο γερμανο-ιταλόφιλος ήταν ο δικτάτορας, ο οποίος όμως αναγκάστηκε να ταχθεί στο πλευρό των συμμάχων γιατί ο βασιλιάς ήταν αγγλόφιλος και ο συσχετισμός δύναμης έδειχνε, όπως και αποδείχτηκε, ότι ο φασιστικός άξονας θα έχανε τον πόλεμο. Θα αναφέρουμε μία άλλη πτυχή που αναδεικνύει ο μεγάλος μας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης το 1941: «Όταν ήρθε η 28η, δεν μπόρεσε να ιδεί [ο Μεταξάς] ότι τότε μόνο, και όχι στις εορτές του Σταδίου, ολόκληρος ο λαός ήταν μαζί του, μαζί με την απάντηση που έδωσε στον Grazzi την αυγή. Δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι η ημέρα εκείνη δεν επικύρωνε αλλά καταργούσε την 4η Αυγούστου».