Η καταγόμενη από τα Φιλιατρά, συγγραφέας και επιμελήτρια εκδόσεων Αλέκα Πλακονούρη, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της στην Καλαμάτα, μίλησε στην Kalamata Journal για το τι θα ήθελε να νιώσουν οι αναγνώστες διαβάζοντας την «Τρύπα στο ταβάνι», για τον επαναστατικό χαρακτήρα της λογοτεχνίας όταν καταφέρνει να βάλει τον αναγνώστη να ονειρευτεί, καθώς και για το κάπως ακατανόητο φαινόμενο στη χώρα, όπου οι αναγνώστες βιβλίων είναι λίγοι αλλά ταυτόχρονα η αγορά βρίσκεται σε κατάσταση εκδοτικής έκρηξης.
Συνέντευξη στον Σταύρο Μαρτίνο
- «Τρύπα στο ταβάνι» η νέα σας συλλογή διηγημάτων. Μας προϊδεάζετε λίγο για το τι μπορεί να αισθανθούμε διαβάζοντάς τα;
Πραγματικά δεν ξέρω τι μπορεί να αισθανθείτε. Θα ήμουν όμως ευτυχισμένη αν αυτά τα διηγήματα σκάλιζαν μνήμες και βιώματα, αν κάποια σας τάραζαν, αν άλλα σας πλημμύριζαν συμπόνια ή οίκτο, οργή ή ελπίδα, αν γελούσατε ή αν δακρύζατε με κάποια, αν νιώθατε να ταυτίζεστε ή άλλοτε να αποστασιοποιείστε. Αν τα σκεφτόσασταν την επόμενη μέρα, και τη μεθεπόμενη, και αργότερα. Γιατί τότε, ίσως, θα είχε υπάρξει ένα υπόγειο κανάλι που θα συνέδεε εμένα ως συγγραφέα μ’ εσάς ως αναγνώστες.
- Διαβάσαμε ότι στα διηγήματά σας «το φανταστικό συνυπάρχει με το πραγματικό» και ότι «το ανέφικτο βρίσκει τον δρόμο του για να γίνει τελικά εφικτό». Θα μπορούσαν αυτές οι αναφορές να είναι ένα κάλεσμα προς τους ανθρώπους να αρχίσουν να κάνουν ξανά όνειρα για τη ζωή τους;
Τα διηγήματα, ενώ είναι σε γενικές γραμμές ρεαλιστικά, έχουν κάποιες κορυφώσεις ή νύξεις που λειτουργούν συμβολικά, σουρεαλιστικά ή μεταφυσικά, για να ειπωθεί το ανείπωτο και να προσεγγιστεί το ανεύρετο. Είναι ο τρόπος μου για να γίνει το αδύνατο δυνατό σε δίσεκτους καιρούς και δύσκολες περιστάσεις. Όταν λοιπόν, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, υπερβαίνεις τον ρεαλισμό, είναι μια μικρή επανάσταση, που εμπεριέχει και το όνειρο και το όραμα ‒ κινητήρια δύναμη κάθε αλλαγής όχι μόνο στη λογοτεχνία αλλά και στην ίδια τη ζωή. Εξάλλου μην ξεχνάμε το σύνθημα του Μάη του ’68: «Ο επαναστάτης είναι ένας ακροβάτης του ονείρου».
- Επειδή ασχολείστε επαγγελματικά με το βιβλίο η δική σας άποψη ποια είναι; Η λογοτεχνία σήμερα πόσο μαγεύει τους αναγνώστες και πόσο προσελκύει νέους αναγνώστες;
Είμαι στον χώρο του βιβλίου ως επιμελήτρια εκδόσεων 28 χρόνια, αλλά δεν σημαίνει ότι κατανοώ πλήρως τα φαινόμενα. Υπάρχει μια διάσταση ανάμεσα στις στατιστικές που λένε ότι στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά τα ποσοστά των αναγνωστών που διαβάζουν πάνω από 10 βιβλία τον χρόνο, αλλά από την άλλη υπάρχει μια εκδοτική έκρηξη, μια πολύ δραστήρια και πλούσια αγορά, όπου η λογοτεχνία, ελληνική και μεταφρασμένη, έχει προεξάρχουσα θέση. Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι η καλή λογοτεχνία βρίσκει πάντα τον δρόμο της και τα ενδιαφέροντα βιβλία διαβάζονται, αγαπιούνται και γίνονται σημεία αναφοράς, χωρίς ιδιαίτερη διαφήμιση, αλλά από στόμα σε στόμα.
- Τη Δευτέρα παρουσιάζεται το βιβλίο σας στην Καλαμάτα. Πώς αισθάνεστε;
Η παρθενική εμφάνιση του βιβλίου μου είναι στην Καλαμάτα ‒ εναρκτήρια μιας σειράς παρουσιάσεων που θα ακολουθήσουν. Έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στα Φιλιατρά και, ως γνωστόν, πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια, τότε που διαμορφωθήκαμε ως προσωπικότητες και ψυχοσυνθέσεις και αποκτήσαμε έναν τρόπο να συνδεόμαστε με τον κόσμο. Στην Καλαμάτα ζει η αδελφή μου, έχω φίλους και την επισκέπτομαι συχνά. Νιώθοντας λοιπόν ευτυχής και ευγνώμων για το «φίλιον» και γνώριμο περιβάλλον, αδημονώ.
Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Οι Εκδόσεις Κέδρος και το βιβλιοπωλείο Βιβλιόπολις, με την υποστήριξη της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας, διοργανώνουν τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, στις 6.30 μ.μ., την παρουσίαση του βιβλίου της Αλέκας Πλακονούρη Τρύπα στο ταβάνι.
Η εκδήλωση θα γίνει στο Αναγνωστήριο της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας (Πνευματικό Κέντρο, 5ος όροφος).
Το βιβλίο περιλαμβάνει διηγήματα-κατάφαση στα σκοτεινά της ζωής, όπου το φανταστικό συνυπάρχει με το πραγματικό, το χιούμορ εμφανίζεται απροσδόκητα και το ανέφικτο βρίσκει τον δρόμο του για να γίνει τελικά εφικτό.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι εκπαιδευτικοί Γιάννης Ανδρουλιδάκης και Ζωή Παπαδημητρίου. Διηγήματα θα διαβάσουν ο Ηλίας Δαρσακλής και η Έβελυν Σκαρπαλέζου, ηθοποιοί της θεατρικής ομάδας Μέθεξις.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης θα έχει ο δημοσιογράφος Σταύρος Μαρτίνος.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Πώς αποχωρίζεσαι μια Κάρμεν; Χάνονται τάχα οι μεταξωτές λέξεις; Ποια ήταν η άγνωστη έγκυος; Πώς τελειώνει ένα μεταμεσονύκτιο γλέντι; Πού πήγαν τα ρούχα της; Σε τι χρησιμεύουν οι ξύλινες σκάλες;
Μια Γαλήνη παράξενη, η εμμονή στον αμετάθετο χρόνο, μια τρύπα στο ταβάνι, το κλικ του διακόπτη, τσεκούρια που στροβιλίζονται στο βαθύτερο χάος, φίλοι χαμένοι για πάντα, ένα κορίτσι αφοσιωμένο στο θέατρο, το είδωλο μιας λυγερής, ένα κλεμμένο φορτηγό, ωκεανοί, η τρελή μια νύχτα στο Χάραμα, οι δύο αδελφές κι ο Νυμφίος, ένα δανεικό σπίτι, το είδωλό της στον φθαρμένο καθρέφτη.
Μια στιγμή ευτυχίας, φωτογραφίες αταίριαστες, ένα βιογραφικό σημείωμα, μια αίσθηση ανάτασης, ένας αποχαιρετισμός, μια απρόσμενη εκδίκηση, η φυσαρμόνικα που παίζει είκοσι χρόνια, ανοίκειες προσωπίδες, ο χορός μιας αραχνούλας στο δίχτυ της, ένα χαμόγελο-μαχαίρι, το πρώτο ζωντανό ακέφαλο σώμα, η τρομερή νεροφαγιά.
Το χαμόγελο των κούρων, ο δράκος των βράχων, αυγουστιάτικες φρυκτωρίες, ένα άλογο που καλπάζει στα όνειρα, ένας κήπος με κάκτους, μια γυναίκα με μάτια ψαριού, ο πελαργός στο κεφαλόσκαλο, τα συρτάρια του αμετάθετου χρόνου, ένα γράμμα απ’ το 1929. Αν αγκαλιαστούμε, δεν θα πεθάνουμε, το κάλεσμα των σύννεφων, τα αγρίμια και η ποίηση, ωσεί παρούσα για πάντα.
Η ΑΛΕΚΑ ΠΛΑΚΟΝΟΥΡΗ
Γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Κομοτηνής και στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής και δούλεψε ως βοηθός σκηνοθέτη στο θέατρο. Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορεί η συλλογή διηγημάτων της Οι δαίμονες του Αρέτσο (2021). Είναι μέλος του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών «η φωνή της» και συμμετέχει στη συλλογική έκδοση Η φωνή της (εκδόσεις Καστανιώτη, 2023). Το διήγημά της «Το τζάμι» διακρίθηκε στον λογοτεχνικό διαγωνισμό Πεζογραφία δωματίου ‒ Ημέρες εγκλεισμού των εκδόσεων Κίχλη και του βιβλιοπωλείου Επίκεντρον. Το θεατρικό της Φιλαινίδα, Φιλαρέτη, Φωτεινή ανέβηκε στο θέατρο Τόπος Αλλού. Διηγήματα, ποιήματα και κριτικά κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Χάρτης, Φρέαρ, Μανδραγόρας, Book Press, Fractal, Περί ου, Θράκα κ.ά. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως επιμελήτρια εκδόσεων.
