Η πρώτη και σημαντική παράμετρος στη διαχείριση απορριμμάτων είναι απλή: Η ευθύνη του ενός επιπέδου διοίκησης και μόνο και όλοι οι άλλοι να υποστηρίζουν. Όπου είχαμε πετυχημένα μοντέλα διαχείρισης απορριμμάτων, όπως της Δυτικής Μακεδονίας, αυτή η βασική αρχή τηρήθηκε. Όλα τα υπόλοιπα, το σχήμα το χρηματοδοτικό, η μέθοδος επεξεργασίας διαμορφώνονται.
Σημαντικό επίσης πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών ήταν, είναι και παραμένει: το θέμα χώρου, ο προσδιορισμός του τόπου επεξεργασίας. Επειδή κανένας, χρόνια τώρα, δεν θέλει τα σκουπίδια στον τόπο του, ανακαλύπτει τρόπους για να τα διώξει και να τα πάει στον γείτονα. Όσο ο τοπικισμός, ο λαϊκισμός, η μικροπολιτική γενικότερα, δυναμώνουν δεν υπάρχει περίπτωση το πρόβλημα των σκουπιδιών να λυθεί. Για να βρεθεί ο κατάλληλος χώρος θα πρέπει να υπάρξει, επιστημονική τεκμηρίωση, συντονισμός τοπικών, περιφερειακών και κεντρικών οργάνων, να δοθούν ανταποδοτικά οφέλη , να αναπτυχτούν επιχειρήματα που να πείθουν τις τοπικές κοινωνίες και βεβαίως αποφασιστικότητα στην εφαρμογή.
Πιστεύω πως η αντιγραφή επίσης του μοντέλου της Δυτικής Μακεδονίας, με χωροθέτηση χώρου υγειονομικής επεξεργασίας σε ορυχείο της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη ήταν η προσφορότερη. Οι αντιδράσεις και έλλειψη πολιτικού θάρρους δεν έδωσαν τη δυνατότητα να προχωρήσει η μόνη πρόταση για το χώρο που θα έλυνε το πρόβλημα διαχείρισης των σκουπιδιών στην Πελοπόννησο.
Στο θέμα των σκουπιδιών έχουμε επιστρέψει ξανά- με ευθύνη και της νέας κυβέρνησης που δεν διαθέτει συγκεκριμένη πρόταση -εκεί από όπου είχαμε ξεκινήσει, σε μια μονάδα ανά δήμο. Δεν υπάρχουν όμως ούτε σχέδιο ούτε λεφτά για να γίνει μια μονάδα διαχείρισης ανά δήμο, ούτε βέβαια οι χώροι ώστε να εγκατασταθούν μονάδες. Έτσι ό,τι θέλει ο καθένας προτείνει, όπως μοντέλο διαχείρισης που υποχρεώνει τους δήμους σε βάθος 30 χρόνων να παραδίδουν συγκεκριμένη ποσότητα σκουπιδιών και, αν δεν την παραδώσουν, να πληρώνουν σε… χρήμα το έλλειμμα!, καύση των σκουπιδιών και εγκατάσταση της σχετικής μονάδας στα όρια των Νομών Αρκαδίας και Αργολίδας, λιπασματοποίηση με εργοστάσιο στην περιοχή της Τρίπολης, νέο πειραματικό τρόπο που θα συμβάλει και στην αποκατάσταση των ορυχείων της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη κ.α. Ποια είναι η καλύτερη; Ποια είναι η φθηνότερη; Ποια είναι η πιο φιλική λύση περιβαλλοντικά;
Είναι θετικό ότι η Καλαμάτα έχει χώρο για να επεξεργάζεται τα σκουπίδια, τη Μαραθόλακα, ήταν η μεγάλη προίκα που άφησε η προηγούμενη δημοτική αρχή και οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε είναι επίσης θετικό η προγραμματική σύμβαση επεξεργασία των σκουπιδιών, με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που υπέγραψε η σημερινή δημοτική αρχή και επίσης πρέπει να το αναγνωρίσουμε.
Βέβαια, προηγήθηκαν πειραματικές μέθοδοι με ονόματα που θυμίζουν ηλεκτρολογικό υλικό και ορολογία νέας τεχνολογίας καθώς επίσης και συνεργασία με υπόδικο σκουπιδοεργολάβο, που πετούσε τα σκουπίδια όπου ήθελε. Όλα τα παραπάνω στοίχισαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ στους συνδημότες μας.
Το πρόβλημα των σκουπιδιών στην Πελοπόννησο βρίσκεται σε οριακό σημείο. Η Καλαμάτα έχει μια προσωρινή λύση, η οποία όμως για να αποδώσει στο μέλλον θα πρέπει να συνδεθεί και με μια μονάδα ολοκληρωμένης διαχείρισης. Το θετικό είναι ότι στον ορατό χρόνο δεν κινδυνεύει να μείνει με τα σκουπίδια στους δρόμους, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν, και όπως συμβαίνει τώρα στην Τρίπολη. Από εκεί και πέρα όμως τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα για όλους τους άλλους μικρούς δήμους του νομού, οι οποίοι κυριολεκτικά δεν ξέρουν τι να κάνουν. Έρχεται ένα δύσκολο καλοκαίρι, χωρίς να υπάρχει μια κάποια ορατή λύση. Το αδιέξοδο με τα δεματοποιημένα σκουπίδια στην Πύλο, η προσπάθεια δημιουργίας χώρου διαχείρισης στο Δήμο Οιχαλίας μεταξύ Κούβελα και Σουλιμά, οι ενεργές χωματερές των Δήμων Τριφυλίας, Μεσσήνης και Δυτικής Μάνης προσδιορίζουν το μέγεθος του προβλήματος.
Υποστηρίζουμε διαχρονικά την ανάγκη μιας διαφορετικής αντιμετώπισης του θέματος που έχει να κάνει με την μείωση του όγκου των παραγόμενων σκουπιδιών και την καθολική εφαρμογή ενός συστήματος διαλογής στην πηγή υλικών, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, για να προστατεύονται οι πολίτες από την οικονομική αφαίμαξη.
Το πραγματικό πρόβλημα όμως υπάρχει και οι δήμοι οφείλουν να "τρέξουν" την ιστορία της προσωρινής διαχείρισης διεκδικώντας και τα απαραίτητα χρήματα. Πρώτη προτεραιότητα να ξεκινήσουμε εκστρατεία έτσι ώστε η μείωση του όγκου των σκουπιδιών, η ανακύκλωση στην πηγή και η οικιακή κομποστοποίηση να μπουν στην καθημερινότητα των πολιτών. Μια εκστρατεία που θα πρέπει να υποστηριχθεί από όλες τις δυνάμεις έτσι ώστε να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα. Αυτός ο δρόμος μπορεί να είναι η ελάχιστη κοινή συμφωνία.
Οι παράμετροι που θέσαμε παραπάνω: Η ευθύνη διαχείρισης από ένα επίπεδο διοίκησης- ο προσδιορισμός του τόπου-η αποδέσμευση υποχρεωτικής ποσότητας στη διαχείριση, ο οικονομικός προσδιορισμός και το σημαντικότερο η μείωση του όγκου των σκουπιδιών, η ανακύκλωση στην πηγή και η οικιακή κομποστοποίηση απαιτούν σε επόμενο δημοτικό συμβούλιο με τη παρουσία εκπροσώπων όλων των Δήμων της Μεσσηνίας να υπάρξει ουσιαστική ενημέρωση από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, ώστε να συν-διαμορφωθεί μια συνολική στάση αντιμετώπισης ενός ζητήματος που αφορά το σύνολο της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου.
*Δημοτικός σύμβουλος του συνδυασμού «Αλλαγή για το Δήμο Καλαμάτας»
Μέλος Δ.Σ. Περιφερειακής Ένωσης Δήμων ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ