Τετάρτη, 05 Οκτωβρίου 2022 16:14

Στη δημοσιότητα η τεχνική έκθεση για τα αντιπλημμυρικά της Καλαμάτας - Τελικά υπάρχουν και άλλες λύσεις εκτός του Μορέα

Στη δημοσιότητα η τεχνική έκθεση για τα αντιπλημμυρικά της Καλαμάτας - Τελικά υπάρχουν και άλλες λύσεις εκτός του Μορέα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα, από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, η τεχνική έκθεση του καθηγητή Δημήτρη Κουτσογιάννη, σχετικά με τα μελέτη του Μορέα για την αντιπλημμυρική προστασία της Καλαμάτας. Η τεχνική έκθεση προτείνει σειρά λύσεων, μεταξύ των οποίων και αυτή του Μορέα φυσικά, και καταρρίπτει τις απόλυτες και καταστροφολογικές τοποθετήσεις, που κυρίως έγιναν στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας, ότι η μοναδική λύση για να μην πνιγεί κόσμος και καταστραφούν υποδομές και περιουσίες είναι τα έργα που προτείνει ο Μορέας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια από τις λύσεις είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης, γιατί “απ’ το ιστορικό και απ’ την ανάλυση του πλημμυρικού επεισοδίου του Σεπτεμβρίου 2016, προκύπτει ότι υπάρχει ήδη ένα αρκετά καλό επίπεδο προστασίας”... Προτείνεται όμως και λύση που περιλαμβάνει την εκβάθυνση της κοίτης του Νέδοντα, τη συντήρηση αλλά και επέκταση των μικρών φραγμάτων στην ορεινή κοίτη, τη συγκράτηση των κορμών με σχάρα κοντά στη γέφυρα της περιμετρικής οδού και την κατασκευή ενός φράγματος ανάσχεσης-εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα και ενός φράγματος αποθήκευσης νερού…

Την τεχνική έκθεση παρέδωσε το πρωί ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Παναγιώτης Νίκας, συνοδευόμενος από τον καθηγητή Δημήτρη Κουτσογιάννη, στον υφυπουργό Υποδομών Γιώργο Καραγιάννη. Όπως σημειώνει η Περιφέρεια Πελοποννήσου, στη συνάντηση ήταν παρόντες “η γενική γραμματέας Υποδομών Μαρία Γεράρδη και ο γενικός διευθυντής Συγκοινωνιακών Υποδομών Γιάννης Καρνέσης. “Υπάρχει η καλύτερη διάθεση για συνεννόηση, ώστε να υπάρξει το βέλτιστο δυνατόν αποτέλεσμα” δήλωσε ο περιφερειάρχης Π. Νίκας, προσθέτοντας ότι η συζήτηση με το υπουργείο θα συνεχιστεί”.

Στα συμπεράσματα της τεχνικής έκθεσης σημειώνονται τα εξής: 

Τελικά συμπεράσματα 

  1. Η πόλη της Καλαμάτας διαρρέεται από τον Νέδοντα, έναν χείμαρρο που εμφανίζει έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, και εντάσσεται σε μια περιοχή που αποτελεί ευρύτερο πλημμυρικό πεδίο διαρρεόμενο από 12 υδατορεύματα, σημαντικότερα απ’ τα οποία είναι οι ποταμοί Πάμισος και Άρις. 
  2. Τα πλημμυρικά φαινόμενα ήταν συχνά και καταστροφικά στην Καλαμάτα προ εκατονταετίας. Ωστόσο, η περιοχή είναι η πρώτη στην νεότερη Ελλάδα όπου μελετήθηκαν και κατασκευάστηκαν αντιπλημμυρικά έργα, ξεκινώντας από πυκνά έργα ορεινής υδρονομίας. Ως αποτέλεσμα των έργων, τις τελευταίες δεκαετίες οι καταστροφές περιορίστηκαν σημαντικά. 
  3. Τον Σεπτέμβριο του 2016 σημειώθηκε ένα εξαιρετικά σπάνιο επεισόδιο καταιγίδας, περιόδου επαναφοράς 100ετίας ή και περισσότερο. Η επακολουθήσασα πλημμύρα μπορεί να χαρακτηριστεί μεταφορικά ως «δοκιμασία πρόσκρουσης» (crash test), στην οποία τα αντιπλημμυρικά έργα ανταποκρίθηκαν θετικά. Η παροχή του Νέδοντα στην Καλαμάτα ήταν της τάξης των 200 m3/s και παροχετεύτηκε σε όλα τα επιμέρους τμήματα χωρίς υπερχείλιση ή αστοχία. Η παροχή αυτής της τάξης μεγέθους είναι σημαντικά μεγαλύτερη των εκτιμήσεων που είχαν γίνει για το κρίσιμο τμήμα της διευθέτησης (αυτό με τα υποστυλώματα), πράγμα που σημαίνει πως η παροχετευτικότητα είχε υπεκτιμηθεί σημαντικά. 
  4. Το γεγονός ότι για πάνω από 40 χρόνια δεν υπήρξε αστοχία των έργων, σε συνδυασμό με την παροχέτευση χωρίς αστοχία του παραπάνω εξαιρετικά σπάνιου πλημμυρικού επεισοδίου, θα μπορούσε κατ’ αρχήν να κάνει αποδεκτή τη «μηδενική λύση» (Λύση 0), στην οποία δεν γίνονται μεταβολές στην υπάρχουσα διευθέτηση. 
  5. Ωστόσο, η εξεταζόμενη μελέτη αναδιευθέτησης (Λύση 1), σε σχέση με την μηδενική λύση, προσφέρει σημαντικά μεγαλύτερο επίπεδο προστασίας για την Καλαμάτα, για παροχετευτικότητα ~460 m3/s που επιτυγχάνεται με συνολική εκβάθυνση της κοίτης, τοπική διαπλάτυνσή της και καθαίρεση και ανακατασκευή του κρίσιμου καλυμμένου τμήματος. Όμως, τα δύο τελευταία χαρακτηριστικά έχουν προβληματίσει την τοπική κοινωνία. 
  6. Η αύξηση του επιπέδου ασφάλειας που προσφέρει η εν λόγω μελέτη είναι θετική για την πόλη και την κοινωνία και δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί. Παράλληλα δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι τεχνικώς υπάρχουν πάντα εναλλακτικές λύσεις για να επιτευχθεί ο ίδιος στόχος. 
  7. Είναι τεχνικώς δυνατή η αύξηση της παροχετευτικότητας του Νέδοντα στην Καλαμάτα στο επίπεδο των 300 m3/s τουλάχιστον, χωρίς να απαιτηθεί διαπλάτυνση της κοίτης και καθαίρεση του κρίσιμου τμήματος (Λύση 2). Αυτή η 62 αύξηση της παροχετευτικότητας θα επιτευχθεί με εκβάθυνση της κοίτης, στο σύνολο της διατομής ή σε μέρος της. Η ακριβής εκτίμηση της παροχετευτικότητας στη σύνθετη διατομή που δημιουργείται στην τελευταία περίπτωση προϋποθέτει εργαστηριακές μετρήσεις σε φυσικό μοντέλο υπό κλίμακα. 
  8. Στην περίπτωση που επιλεγεί η περιορισμένη αύξηση της παροχετευτικότητας (Λύση 2), προκειμένου να επιτευχθεί το ίδιο επίπεδο ασφάλειας όπως στη Λύση 1, θα πρέπει να γίνουν έργα στην ανάντη λεκάνη. Αυτά περιλαμβάνουν (α) συντήρηση και επέκταση των υπαρχόντων έργων ορεινής υδρονομίας, (β) κατασκευή εσχάρας συγκράτησης κορμών δένδρων ανάντη της ήδη διευθετημένης κοίτης και πλησίον της γέφυρας της περιμετρικής οδού, (γ) κατασκευή φράγματος ανάσχεσης – εμπλουτισμού υδροφορέων στην κεντρική ορεινή κοίτη, και (δ) κατασκευή φράγματος αποθήκευσης στο ανατολικό τμήμα της λεκάνης. Τα έργα αυτά θα δημιουργήσουν επιπρόσθετα οφέλη, προσφέροντας επιπλέον υδατικούς πόρους. Στον ίδιο στόχο μπορεί να συμβάλει ο ανασχεδιασμός των χαράξεων των ρεμάτων που συμβάλλουν στον Νέδοντα. 
  9. Μια ακόμη επιλογή που οφείλουμε να συμπεριλάβουμε στο φάσμα των εφικτών τεχνικών λύσεων είναι η επαναφυσικοποίηση της κοίτης με καθαίρεση όλων των τμημάτων που περιλαμβάνουν κάλυψη της κοίτης. Η λύση αυτή είναι η ευνοϊκότερη από πλευράς υδραυλικής, στατικής και οικονομικής. 
  10. Όποια λύση επιλεγεί θα πρέπει να συνδυαστεί με κατάλληλα μελετημένα έργα αστικής ανάπλασης και περιβαλλοντικής αναβάθμισης. 

 

Ολόκληρη η Τεχνική Έκθεση ΕΔΩ