Τέτοιες πράξεις πολιτισμού και προσφοράς από νέους ανθρώπους που είναι ικανοί να λειτουργήσουν ακόμη και εκεί που δεν υπάρχει κράτος, είναι που του δίνουν ελπίδα γι’ αυτή τη χώρα, είπε χθες βράδυ μιλώντας στο κατάμεστο από κόσμο αμφιθέατρο της Πανεπιστημιακής Σχολής Καλαμάτας. Στο πλαίσιο των Ανοιχτών Πανεπιστημιακών Σεμιναρίων του Τμήματος Φιλολογίας, ο κ. Γιανναράς μίλησε για έναν άλλο τρόπο ύπαρξης και συνύπαρξης των ανθρώπων, αυτόν του «μετέχειν».
Ο τίτλος της ομιλίας του «Ο πολιτικός λόγος ασυμβίβαστος με την καταναλωτική λογική» ήταν η αφορμή για τα ενδιαφέροντα που ακολούθησαν: Τον πολιτικό λόγο που έδωσε τη θέση του στον εντυπωσιασμό με σκοπό την ψηφοθηρία, την πολιτική διαφήμιση που κάνει ό,τι ακριβώς και η εμπορική: στοχεύει στο ένστικτο και την ορμή των ανθρώπων και όχι στη λογική τους. Έτσι, όπως οι άνθρωποι αγοράζουν πράγματα που δεν χρειάζονται, έτσι ψηφίζουν και πολιτικούς που δεν είναι ικανοί. Κι όμως, ανέφερε ο κ. Γιανναράς, «εδώ σε αυτά τα χώματα γεννήθηκε η ανάγκη του ανθρώπου να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος».
Ο καθηγητής της Φιλοσοφίας και συγγραφέας μίλησε για το απάνθρωπο σύστημα των αγορών, για τον δυτικό πολιτισμό που προβάλλει τον εγωτικό άνθρωπο. «Ένα σύστημα που έχει αποθεώσει την ατομική επιλογή. Πηγαίνεις στο σούπερ μάρκετ και νομίζεις ότι έχεις επιλογές. Στην πραγματικότητα δεν έχεις καμία επιλογή, το τι θα αγοράσεις είναι προκαθορισμένο». Εκτίμησε ότι το σημερινό σύστημα θα καταρρεύσει «όπως κατέρρευσε το πανίσχυρο οικοδόμημα του υπαρκτού σοσιαλισμού, αυτός ο Γολιάθ. Το σύστημα που τον διαδέχθηκε θα καταρρεύσει γιατί είναι απάνθρωπο. Το ζητούμενο σήμερα είναι πώς θα κερδίσω όχι πώς θα χαρώ».
Ως αντίδοτο πρότεινε τη συλλογικότητα, αυτή τη φυσική ανάγκη που μας κάνει ανθρώπους. «Για να κοινωνήσουν όμως δύο άνθρωποι πρέπει να βγουν απ' το “εγώ” τους. Για να έχεις σχέση πρέπει να σεβαστείς». Αυτή τη σχέση της αυτοδιαχειριζόμενης κοινότητας εξάλειψαν, όπως είπε, ο «Καποδίστριας» και ο «Καλλικράτης». Εξαφάνισαν το αίσθημα του κοινοτικού βίου, το «συνυπάρχειν». Όλοι τώρα φωνάζουν, που είναι το κράτος.
Παραπέμποντας στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και στη διαδικασία του «μετέχειν» ο κ. Γιανναράς επισήμανε ότι στην Αρχαία Ελλάδα τα αξιώματα δίνονταν με κλήρωση, γιατί από τη στιγμή που ήσουν πολίτης σήμαινε ότι ήσουν ικανός. Η πόλη έδινε νόημα στην ύπαρξή σου. Ο εξωστρακισμός από την πόλη ήταν σχεδόν θάνατος. Σημείωσε πάντως ότι «οι αρχαίοι δεν ήταν άγγελοι, είχαν ελαττώματα, όμως έδωσαν μέτρο στόχευσης, σκοπού». Κι όταν ρωτήθηκε τι πρέπει να γίνει, απάντησε: «Ζητάτε συνταγές. Κανόνες δεν υπάρχουν, τίποτα δε μπορεί να παραχθεί από ένα πρέπει. Το πρέπει είναι η πιο άχρηστη λέξη στο λεξιλόγιο. Το να είσαι Έλληνας στη σημερινή εποχή είναι μια προσωπική ανακάλυψη». Παρ’ όλ’ αυτά πρότεινε ριζική μεταρρύθμιση στο διοικητικό σύστημα και ριζοσπαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με Αρχαία Ελληνικά από το Δημοτικό. Στόχος ένα σχολείο του «μετέχω» και όχι «πληροφοριών».
Όσο για τη σχέση Ελλάδας - Ευρωπαϊκής Ένωσης: «Καλά κάνει και είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Ελλάδα, γιατί Ελληνισμός στο περιθώριο δεν είναι Ελληνισμός. Μετέχεις όμως στο ιστορικό γίγνεσθαι όταν κομίζεις κάτι που οι άλλοι δεν έχουν και το χρειάζονται, όχι όταν πιθικίζεις και απλώς μιμείσαι. Τότε δεν είσαι σοβαρός μέτοχος αλλά της καρπαζιάς».
Τον κ. Γιανναρά προλόγισε ο πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας Καλαμάτας Ανδρέας Μαρκαντωνάτος, ενώ εκ μέρους του Δήμου απηύθυνε χαιρετισμό o αντιδήμαρχος Δημήτρης Βεργόπουλος. Την εκδήλωση συντόνισε η επ. καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Ελένη Βολονάκη, υπεύθυνη για το πρόγραμμα των πανεπιστημιακών σεμιναρίων που οργανώνει το Εργαστήριο Αρχαίας Ρητορικής και Δραματικής Τέχνης.
Μαρία Νίκα
