Κυριακή, 26 Ιουλίου 2020 13:11

Ο Σέργιος Σοφικίτης και η φάλαινά του!

Ο Σέργιος Σοφικίτης και η φάλαινά του!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΑΪΦΑ 
Το πρώτο βιβλίο του Σέργιου Σοφικίτη είναι ένα σημαντικό για τα παιδιά και τους μεγάλους παραμύθι. Με τον Σέργιο όμως δεν μιλήσαμε μόνο γι’ αυτό. Μας είπε για την έμπνευση που δίνουν τα παιδιά, για το πόσο μπορούν να βοηθήσουν συναισθηματικά τα παιδιά τους μεγάλους, για τη σχέση του με το θέατρο, με τη δημοσιογραφία, με τη δημιουργική γραφή, αλλά και για την νοσηρή επιλογή της κοινωνίας και της πολιτείας, να μετατρέψουν τα παιδιά σε “άλογα κούρσας”, στερώντας τους τη χαρά του ελεύθερου χρόνου και της ελεύθερης δημιουργικότητας…

-  Καθώς μου ζητήθηκε να παραστώ στην παρουσίαση του βιβλίου σου “Η Φάλαινα που ήθελε να αδυνατίσει” που πρόσφατα εκδόθηκε από τις εκδόσεις “24 Γράμματα”, άρχισα να προβληματίζομαι για το πως θα μπορούσα να συμβάλλω στην παρουσίαση του βιβλίου σου στο καλαματιανό κοινό. Φυσικά, πολλοί γονείς και παιδιά σε γνωρίζουν ήδη πολύ καλά από τα θεατρικά παιχνίδια που διοργανώνονται εδώ και χρόνια από την Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας. Αυτό που θα μπορούσα εγώ να συμπληρώσω είναι μια ματιά μέσα από την κλειδαρότρυπα, καθώς τα Χριστούγεννα παρακολούθησα τα θεατρικά παιχνίδια των παιδιών της προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Μπορώ, λοιπόν, να αποκαλύψω ότι αυτό που με εξέπληξε ήταν η χαρά που εισέπραξα στην αμοιβαιότητα της σχέσης ανάμεσα σε σένα και τα παιδιά. Είχες ρωτήσει τότε στο τμήμα με τα μικρούλια παιδιά προσχολικής ηλικίας, τι θεωρούν αυτά ως δώρο. Και τότε δεν ξέρω αν θυμάσαι την απάντηση του μικρού Γιωργάκη, που με τα μεγάλα αθώα μάτια του ανοιγοκλείνοντας τις πλούσιες βλεφαρίδες του, είπε χωρίς δεύτερη σκέψη πως για αυτόν δώρο είσαι εσύ! Εσύ τι εισπράττεις από τη σχέση σου με τα μικρά παιδιά;

Είναι ο ορισμός του καύσιμου – σαν να φουλάρεις βενζίνη το ντεπόζιτο και να ετοιμάζεσαι να γράψεις πολλά χιλιόμετρα. Σε αποτοξινώνουν, απομακρύνουν τα όποια γκρίζα συννεφάκια ίπτανται πάνω από τα κεφάλια των ενηλίκων, ενεργοποιούν τη μνήμη σου και κυρίως σε βάζουν στη διαδικασία να επιστρέψεις στα δικά σου παιδικά χρόνια, που όλοι το ευχόμαστε και μάλλον ελάχιστοι το καταφέρνουμε. Τα παιδιά είναι ανεξάντλητοι πομποί ενέργειας και βέβαια μεγάλη πηγή έμπνευσης. Αρκεί να παρατηρείς τις αντιδράσεις τους ανά πάσα στιγμή, κάτι όμως σχεδόν αδύνατο γιατί οι αντοχές των ενηλίκων έχουν κάποια όρια, ενώ η ενέργεια των παιδιών δεν γνωρίζει κανένα όριο. Όλα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι μιλάμε για επαγγελματική ενασχόληση. Δεν νομίζω ότι ο γονιός έχει τέτοια περιθώρια, είναι άλλο το φορτίο της καθημερινής τριβής και άλλο να έχεις απέναντί σου παιδιά για κάποιες ώρες την εβδομάδα. 

-Όλοι. γονείς, εκπαιδευτικοί ζητάμε από τα παιδιά ωριμότητα και πολλές φορές αυτή η ωριμότητα συγχέεται με την καταπίεση της ενεργητικότητας των παιδιών. Η ερώτησή μου λοιπόν είναι πως έρχονται τα παιδιά στα θεατρικά παιχνίδια, καθώς είναι μια δραστηριότητα που χρειάζεται συγκέντρωση αλλά ευνοεί και την κίνηση; Εσύ σαν εμψυχωτής στα θεατρικά παιχνίδια πως διαχειρίζεσαι αυτή την ενεργητικότητα χωρίς να χαθεί το όριο;

Εδώ σου λύνει τα χέρια η ίδια η φύση του θεατρικού παιχνιδιού. Το θεατρικό παιχνίδι λειτουργεί μόνο ως συνδυασμός ελευθερίας κινήσεων, ενέργειας και μπόλικης δόσης φαντασίας. Υπάρχουν βέβαια κανόνες, αλλά μεγαλύτερη σημασία έχουν οι στόχοι του θεατρικού παιχνιδιού: η κοινωνικοποίηση, το ομαδικό πνεύμα, η συνεργασία και η αλληλεπίδραση. Επομένως, είναι ζητούμενο το παιδί να διατηρεί υψηλά ποσοστά ενέργειας, απλά το θεατρικό παιχνίδι έχει τον τρόπο του να διοχετεύσει αυτή την ενέργεια δημιουργικά και όχι χαοτικά ή αλλοπρόσαλλα. 

-Κλείνοντας το κεφάλαιο θεατρικό παιχνίδι εσύ τι θα μοιραζόσουν μαζί μας από αυτή την ζουμερή εμπειρία της εμπλοκής με τα παιδιά και τι θα συμβούλευες τους γονείς;

Φοβάμαι ότι εδώ δεν μπορώ να βοηθήσω! Ένα παιδί είναι ένας ολόκληρος κόσμος με ανεξερεύνητες γωνιές που αποκαλύπτονται μέρα με τη μέρα, άρα δεν υπάρχει χάρτης να σε κατατοπίσει για κάτι, έτσι κι αλλιώς, τόσο άγνωστο και πολυεπίπεδο. Το μόνο που θα μπορούσα να πω είναι ότι ο γονιός με συναίσθηση του βουνού που καλείται να ανέβει, είναι κάτι σαν μικρός ήρωας. 

-Περνώντας, λοιπόν, στο κεφάλαιο της δημιουργικής γραφής. Θα ήθελα να μας πεις πως έγινε η μεταπήδηση σου από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών στα γραφεία των συντακτών;

Χωρίς πολλή σκέψη. Ενώ ήμουν στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών, προέκυψε η προοπτική να δοκιμάσω επαγγελματικά σε έντυπα. Μπήκα στον χώρο και βγήκα μετά από περίπου 15 χρόνια. Είσοδος και έξοδος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: χωρίς πολλή σκέψη.  

-Στη συνέντευξή σου στο Γρηγόρη Χαλιακόπουλο στο site www.fractalart.gr  σημειώνεις πως ιδέες χρειάζονται αλλά δεν έρχονται κατά παραγγελία. Τι είναι για σένα λοιπόν κινητήριος δύναμη προσέλκυσης ιδεών;

Η μνήμη. Ό,τι μπορέσω να θυμηθώ, μικρά περιστατικά, μια ατάκα, μια συζήτηση που κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Αν ανασύρεις στην επιφάνεια χαρακτηριστικά στιγμιότυπα του παρελθόντος και αρχίσεις να τα επεξεργάζεσαι με τις τωρινές συνθήκες, όλο και κάτι ιδιαίτερο μπορεί να προκύψει. Και η ιδέα της “Φάλαινας” κάπως έτσι εμφανίστηκε: θυμόμουν παιδικές πλάκες που κάναμε παριστάνοντας τους ανίδεους, με ερωτήσεις του στυλ “πως γίνεται οι Εσκιμώοι να είναι μελαμψοί ενώ ζουν σε παγωμένα μέρη χωρίς ήλιο” ή “γιατί οι αγελάδες είναι χοντρές ενώ τρώνε κάθε μέρα σαλάτα”. Εδώ, αυτές οι απορίες “κόλλησαν” με την εικόνα μιας φάλαινας που κολυμπάει κάθε μέρα, τρώει μόνο θαλασσινά κι όμως ζυγίζει κάμποσους τόνους.

-Στο πρώτο παιδικό βιβλίο σου “ Η φάλαινα που ήθελε να αδυνατίσει” που κρατάμε ζεστό-ζεστό στα χέρια μας από τις εκδόσεις “24 Γράμματα” μιλάς για ένα καυτό θέμα με αλαφράδα χωρίς διδακτισμό. Συστατικά μαγικής συνταγής κατά τη γνώμη μου. Ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα ή κάτι άλλο; 

Δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο σχέδιο από πίσω. Απλά, σε μια περίοδο ημι-ανεργίας και με πολλά περιθώρια ελεύθερου χρόνου, σκέφτηκα να γράψω παιδικά παραμύθια, έστω να δω από πρώτο χέρι τη διαδικασία της συγγραφής – και αν απ’ όλο αυτό προέκυπτε κάτι ολοκληρωμένο, ακόμα καλύτερα. Ουδέν κακό αμιγές καλού, που λένε: αν δεν δουλεύεις συστηματικά σε ημερήσια βάση και έχεις ώρες ελεύθερες προς διάθεση, ποτέ δεν ξέρεις τι θετικό μπορεί να βγει. 

- Στο σχόλιο μου για το βιβλίο σου έκανα λόγο για “μητρική διαστροφή” που αναγνώρισα πως με διακατέχει, ψάχνοντας πάντα να βρω πως ένα ανάγνωσμα θα βοηθήσει τα παιδιά στη ζωή τους. Συνειδητοποιώ αυτή τη στιγμή γράφοντας αυτές τις αράδες πως πρόκειται για μια μεγάλη υπαρξιακή αγωνία όπου δεν αφήνει πολύ χώρο στην ευχαρίστηση. Αντιλαμβάνομαι πως ακόμη και ένα συγγραφικό πόνημα από την χαρμόσυνη στιγμή της έκδοσής του, σηκώνει το βάρος προσδοκιών από πολλές πλευρές. Να, αμέσως-αμέσως εγώ σαν μητέρα περιμένω από το βιβλίο σου να έχει αποτέλεσμα πάνω στην ψυχή των παιδιών μου, εσύ σαν δημιουργός τι προσδοκίες έχεις;

Βαριά κουβέντα το “προσδοκίες”. Μάλλον σ’ αυτές τις περιπτώσεις είτε πορεύεσαι στο άγνωστο με βάρκα την...παρατηρητικότητα και μαθαίνεις βλέποντας και κάνοντας, είτε βολεύεσαι με μωροφιλοδοξίες και τρέφεις το εγώ σου, που συνήθως τότε βγαίνει από μια μακρά περίοδο νηστείας. Η ταπεινή μου γνώμη είναι να αποφεύγεται η δεύτερη λύση γιατί καμία φούσκα δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη. Ενώ η πρώτη επιλογή αφήνει περιθώρια ελιγμών, κάτι θα κερδίσεις, κάτι θα αφήσεις πίσω σου, στο χέρι σου είναι να ανακαλύψεις ενδιαφέροντα πράγματα σε όλη αυτή την πορεία. 

-Θεωρώ πολύ σημαντικό το διάβασμα ποικιλίας αναγνωσμάτων στην παιδική ηλικία, αλλά έχω δύο αγοράκια που αρνούνται πεισματικά να διαβάσουν. Πως ένα σύγχρονο παιδί σχολικής ηλικίας θα δελεαστεί να αφιερώσει χρόνο στο δημιουργικό διάβασμα, ενώ καταπιέζεται τόσο από το σχολικό διάβασμα;

Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα όπου η κυρίαρχη τάση αντιμετωπίζει τα παιδιά ως άλογα κούρσας: όλο και μεγαλύτερη προσπάθεια, όλο και καλύτερες επιδόσεις, όλο και λιγότερος χρόνος. Είναι άρρωστο να βλέπουμε τα παιδιά να έχουν ωράρια εργαζόμενου, ένα συνεχές κυνηγητό από το σχολείο στα φροντιστήρια και τούμπαλιν. Άρα, ο χρόνος για διάβασμα, για παιχνίδι, για κοινωνικές επαφές πετσοκόβεται με την πρώτη ευκαιρία, γιατί ο “πρωταθλητής” δεν έχει δικαίωμα να πάρει ούτε μια ανάσα. Μάλλον εδώ χρειάζονται δραστικές κινήσεις: ή περιχαρακώνεις αυστηρά κάθε σχολική δραστηριότητα ώστε να βρεθεί ελεύθερος χρόνος για το παιδί ή θα συνεχίσει να σπάει πέτρες στο σχολικό κάτεργο που πιέζει τις άμαθες πλάτες του. Και το διάβασμα ανήκει σε αυτές τις περιττές, αλλά τόσο απαραίτητες πολυτέλειες: θα βρει χώρο στην καθημερινότητα όταν αδειάσει χώρος από το βρόγχο των καθημερινών υποχρεώσεων.