Πέμπτη, 02 Νοεμβρίου 2023 09:50

Πέτρος Θέμελης: Σαράντα χρόνια σχέσης ζωής με την Αρχαία Μεσσήνη

Πέτρος Θέμελης: Σαράντα χρόνια σχέσης ζωής με την Αρχαία Μεσσήνη

Του Θανάση Παντέ

Σχεδόν σαράντα χρόνια, από το 1986 μέχρι το τέλος της ζωής του, ο αρχαιολόγος Πέτρος Θέμελης ασχολήθηκε συστηματικά με την Αρχαία Μεσσήνη, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανασκαφή, αναστήλωση και τελικά διεθνή αναγνώρισή της. 

 

Για τον Πέτρο θέμελη, που έφυγε στα 87 του χρόνια, η Αρχαία Μεσσήνη ήταν έργο ζωής και ο ίδιος αφοσιώθηκε σε αυτή ως το τέλος της ζωής του, με απαράμιλλο ζήλο. Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τον ίδιο και το έργο τους αυτές τις ημέρες με αφορμή τον θάνατό του. 

Ψάχνοντας στο αρχείο μου βρήκα δύο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις του, στο “Flash της Μεσσηνίας”, τον Οκτώβριο του 2003 (τεύχος 170) και τον Ιούλιο του 2006 (τεύχος 203-204). 

Από τα δύο αυτά τα τεύχη παραθέτω δύο αποσπάσματα από τα όσα είχε πει τότε:  

Η Αρχαία Μεσσήνη είναι μια αχανής πόλης, δεν είναι Δελφοί ούτε Ολυμπία. Το τείχος έχει τεράστια έκταση αλλά ολόκληρη αυτή η έκταση δεν είχε κατοικηθεί στην αρχαιότητα. Τα τείχη και τους πύργους θα τα αναστηλώσουμε. Ήδη τα έχουμε καθαρίσει και υπάρχει πρόγραμμα του χρόνου να βελτιωθεί η κατάστασή τους. Τα βασικά οικοδομήματα, τα σημαντικότερα δημόσια, βρίσκονται μέσα στο κέντρο της πόλης. Αυτά που είδε ο Παυσανίας έχουν έρθει στο φως. Τα άλλα όλα ήταν ιδιωτικά σπίτια. Όλα τα δημόσια τα έχουμε στο φως και μπορούμε μέσα σε μια εξαετία κατά τη γνώμη μου να τα αποκαταστήσουμε σε ικανοποιητικό βαθμό. Η Μεσσήνη είναι για μένα τρόπος ζωής. Αυτό που συντελείται εδώ είναι δημιουργία και όχι απλώς επαγγελματική απασχόληση. Είναι σημαντικό να βλέπεις να στήνεται ένας ολόκληρος κόσμος, να περνάει από το χάος στην τάξη”

Τρία χρόνια αργότερα, το 2006, πολλά είχαν αλλάξει στην Αρχαία Μεσσήνη. Συν τοις άλλοις είχε προκύψει και το πολύ σημαντικό βραβείο “Europa Nostra” για την αναστήλωση της Αρκαδικής Πύλης. Στη δεύτερη συνέντευξή του ο καθηγητής Θέμελης τελείωνε λέγοντας τα εξής: “Δεν φανταζόμουν στην αρχή ότι αυτό το έργο μπορούσε να πάρει τις διαστάσεις που πήρε και να γίνει έργο ζωής για μένα. Σήμερα πια είναι η κύρια απασχόλησή μου. Mε γεμίζει και μου αρέσει. Θέλω να βλέπω να στήνονται τα μνημεία όρθια. Είναι ένα πάθος που έχω αποκτήσει, το οποίο εδώ μπορεί να πραγματοποιηθεί γιατί προσφέρεται ο χώρος. Υπάρχει τόσο υλικό εκτεθειμένο στο έδαφος που σου λέει σήκωσέ με. Αυτό κάνω βέβαια, όμως μετά από μελέτες”. 

Είπαν για τον Πέτρο Θέμελη πως έδωσε μια δεύτερη ζωή στα μνημεία της Αρχαίας Μεσσήνης και έχουν δίκιο. Χάρη σε αυτόν άλλωστε η Μεσσηνία απέκτησε το σημαντικότερο τοπόσημο του πολιτισμού της. Δεν το λες και λίγο. 

Κλείνω με την επισήμανση-υπενθύμιση. Η διεθνής αναγνώριση και εμβέλεια της Αρχαίας Μεσσήνης σήμερα δικαίωσε πλήρως την επίμονη πρόταση του Ηλία Τσιμπλή το 2003 να ανακηρυχθεί πολιτιστική πρωτεύουσα της Πελοποννήσου. Θεωρήθηκε υπερβολική τότε η πρόταση αυτή. Σήμερα πια πιστεύω πως όχι. Άλλωστε η Αρχαία Μεσσήνη εδώ και κάποια χρόνια είναι πλέον ο πιο ελκυστικός αρχαιολογικός χώρος της Πελοποννήσου, χάρη στον Πέτρο Θέμελη πρωτίστως και τους άξιους συνεργάτες του. Και μένει να δούμε τώρα ποιοι θα είναι αυτοί που θα τον διαδεχτούν για να συνεχίσουν ένα πολύ σημαντικό έργο που όσα χρόνια και αν περάσουν δεν παύει να μας εκπλήσσει ευχάριστα και να μας συναρπάζει.