Ο Τζαβέλλας είναι ο κορυφαίος!

Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου 2025 10:16

Ο Τζαβέλλας είναι ο κορυφαίος!

ΕΙΝΑΙ Ν’ ΑΠΟΡΕΙΣ

Γιώργος Αρκουλής

Με αφορμή - προχθές Σάββατο 18 λήγοντος- την συμπλήρωση 49 χρόνων από τον θάνατο του Γιώργου Τζαβέλλα, είναι αλήθεια ότι αυτόν τον σπουδαίο δημιουργό του σινεμά δεν θυμήθηκαν τα ΜΜΕ, ούτε καν κάποιο τηλεοπτικό κανάλι, από αυτά της πανελλήνιας εμβέλειας, που συχνότατα προβάλλουν ταινίες αυτού του μάστορα της σκηνοθεσίας και του σεναρίου. Ειδικά με την τελευταία του δουλειά –«Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα»- έχω χάσει το μέτρημα πόσες φορές έχει προβληθεί και πόσο διαφημιστικό χρόνο (και παραδάκι) φέρνει κάθε φορά στο ταμείο του καναλάρχη!

Ο Τζαβέλλας, «αυτοδίδακτος, με εξαιρετική παιδεία και μόρφωση, δεν έκανε σινεμά για να εντυπωσιάσει (σημ συντ. τις Κάννες, την Μόστρα ή την αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου), αλλά για να μεταφέρει στο πανί την ψυχοσύνθεση του Έλληνα, το χιούμορ, τα τραύματα και την ζεστασιά μιας ολόκληρης εποχής» (Βικιπαίδεια). Από αυτή την άποψη, που είναι βεβαίως σωστή, ο Τζαβέλλας είναι ο κορυφαίος όλων και σωστά οι ειδικοί του σινεμά κατατάσσουν την ταινία του «Κάλπικη λίρα» του 1955, ως κορυφαία, ίσως, στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου πολύ πάνω (θα πρόσθετα) από τις ποιητικές δημιουργίες του Αγγελόπουλου, ο οποίος έκανε τέχνη αλλά ποτέ δεν έσπαγε τα ταμεία. Δηλαδή δεν πλησίασε σε εμπορικότητα τις ταινίες του Τζαβέλα (ή και του Σακελλάριου). Ερώτηση: τι θα βλέπατε πιο ευχάριστα; Το «Μια ζωή την έχουμε» με τον Χορν και την γκομενάρα Υβόν Σανσόν ή το «Βλέμμα του Οδυσσέα», με την μαγεία του Αγγελόπουλου, που σε κουράζει με τα μακρινά πλάνα, τις υπερβολικές σιωπές και την ανάβαση στην Πάρνηθα για ένα υπολογισμένο ζουμ στην Πεντέλη!!

Η Φίνος Φιλμ, προς τιμήν της, θυμήθηκε τον Τζαβέλλα και του αφιέρωσε ένα ολιγόλεπτο παζλ από εικόνες των ταινιών του (ξεκινώντας με τον καταπληκτικό «Μεθύστακα» του Ορέστη Μακρή), μολονότι το πρώτο μισό της καριέρας του συνεργάστηκε με άλλες εταιρίες (Ανζερβός κτλ.) Όσο για το σπουδαιότερο βραβείο του Τζαβέλλα; Ήταν ασφαλώς η προτίμηση του κοινού, αλλά και η πώληση κάποιων ταινιών του σε 30 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, που πρόβαλε την «Κάλπικη Λίρα» ταυτόχρονα σε 1000 αίθουσες την πρώτη εβδομάδα προβολής της.