Σε ένα κράτος, όπου η δωρεάν περίθαλψη για όλους ανεξαιρέτως θα ήταν η καθημερινότητα και όχι ένα προνόμιο που μόνο λίγοι θα μπορούσαν να απολαύσουν. Όπου όλοι και όλες θα μπορούσαν, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση, να απολαμβάνουν σύγχρονες, δωρεάν υπηρεσίες υγείας και οι ασθενείς δεν θα αναγκάζονταν να καταφεύγουν στους επιχειρηματίες της υγείας.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του ιδρυτικού νόμου του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ν. 1397/1983):
- Το κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών υγείας στο
σύνολο των πολιτών.
- Οι υπηρεσίες υγείας παρέχονται ισότιμα σε κάθε πολίτη ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική του κατάσταση, μέσα από ενιαίο και αποκεντρωμένο εθνικό σύστημα υγείας, που οργανώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού.
Επίσης, το Σύνταγμά μας ορίζει στο άρθρο 5 παρ. 5, ότι «Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας …», στο άρθρο 21 παρ. 3 ότι «Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών …» και στο άρθρο 22 παρ. 5, ότι «Το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει». Όπως έχει κριθεί από τα ανώτατα ελληνικά Δικαστήρια με σειρά αποφάσεών τους, από τις διατάξεις αυτές του Συντάγματος συνάγεται ότι γεννάται ευθεία υποχρέωση του Κράτους και των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης για την προστασία της υγείας των πολιτών, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου. Οι βασικές αυτές αρχές του Συντάγματος όμως, αλλά και οι νόμοι που έχουν εκδοθεί κατ’ εφαρμογή αυτών, όπως ο προαναφερθείς ιδρυτικός νόμος του Ε.Σ.Υ, παραμένουν δυστυχώς μόνο ως ευχολόγια στην Ελλάδα του 2023.
Όπως διαπιστώνουμε όλοι, δυστυχώς, – είτε από προσωπικές μας εμπειρίες είτε απλά παρακολουθώντας την επικαιρότητα- το Ε.Σ.Υ «αργοσβήνει» μέρα με τη μέρα. Και αυτή η κατάσταση έχει δρομολογηθεί σκοπίμως. Είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένης πολιτικής κουλτούρας, η οποία στοχεύει στο να δημιουργηθεί η ανάγκη ιδιωτικοποίησης της δημόσιας Υγείας και περίθαλψης.
Δεδομένων όλων των ανωτέρω, μόνο οργή προκαλούν οι δηλώσεις του απερχόμενου πρωθυπουργού σχετικά με το ότι η Υγεία ήταν και παραμένει στο επίκεντρο του προγράμματος του κόμματός του και ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της είναι για αυτόν αδιαπραγμάτευτος. Η εμπειρία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με χιλιάδες ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους σε ράντζα δημόσιων νοσοκομείων, ενώ θα έπρεπε να νοσηλεύονται εντός ΜΕΘ, με υποστελεχωμένα έως και σήμερα νοσοκομεία και δομές υγείας και περίθαλψης, η έλλειψη σε εκατοντάδες φάρμακα λόγω της ανέλεγκτης λειτουργίας των εξαγωγών και τέλος η ψήφιση του νόμου για το «νέο Ε.Σ.Υ» (σύμφωνα με τον οποίο, εκτός των άλλων, τα δημόσια νοσοκομεία μετατρέπονται σε Ν.Π.Ι.Δ, καταργείται η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών σε αυτά, ενώ δίνεται και η δυνατότητα να προκηρυχθούν θέσεις γιατρών μερικής απασχόλησης στα δημόσια νοσοκομεία, οι οποίες θα καταλαμβάνονται από ιδιώτες γιατρούς, που μάλιστα θα έχουν και συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές), υποδηλώνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι η ανθρώπινη ζωή αντιμετωπίζεται με όρους εμπορίου και κέρδους. Αν έχεις λοιπόν την οικονομική άνεση να στραφείς στην ιδιωτική περίθαλψη εντός ή εκτός της χώρας, ίσως και να υπάρχει ελπίδα. Και αυτό συμβαίνει γιατί η ιδιωτικοποίηση δεν συνεπάγεται απαραίτητα καλή υγεία για τους λίγους, αλλά συνεπάγεται σίγουρα κακή υγεία για όλους, μιας και ο ιδιώτης δεν υπάρχει περίπτωση να επενδύσει στη θεραπεία, για παράδειγμα, σπάνιων ασθενειών, οι οποίες δεν θα του επιφέρουν και μεγάλο κέρδος. Οπότε κάπως έτσι ούτε και οι πλούσιοι εξασφαλίζονται απόλυτα.
Βέβαια μέσα στο δυστοπικό περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί, αν κάποιος δεν διαθέτει και την οικονομική άνεση, τα πράγματα δυσκολεύουν επικίνδυνα γι’ αυτόν, έως και θανάσιμα, ακόμα και όσον αφορά στην αντιμετώπιση συνήθων και ήπιων ιατρικών περιστατικών .
Παντελής είναι, συνεπώς, σήμερα στη χώρα μας η έλλειψη κοινωνικού κράτους και ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Μια χαρακτηριστική και ξεκάθαρη σύνοψη της πολιτικής αυτής, που ασκήθηκε επί τέσσερα χρόνια από την προηγούμενη κυβέρνηση, έγινε από το στέλεχος και πρώην βουλευτή της Ν.Δ, Σπύρο Πνευματικό, σχετικά με τους καρκινοπαθείς που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της νόσου, στους οποίους , όπως ανέφερε, δεν πειράζει να αρνηθούμε τη χορήγηση κάποιου φαρμάκου ή κάποια συγκεκριμένη θεραπεία, μιας και αυτό είναι το οικονομικά συμφέρον, αφού δεν έχουν καλή πρόγνωση στην εξέλιξη της νόσου. Δεν πρόκειται για μία προσωπική άποψη ενός τυχαίου κομματικού στελέχους. Κάθε άλλο. Πρόκειται για την αποκάλυψη της ατζέντας της Ν.Δ πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Φτάσαμε, λοιπόν, δυστυχώς στο σημείο να μετριέται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια (η οποία πρέπει να διασφαλίζεται τόσο στη ζωή όσο και στον θάνατο) με κανόνες αγοράς.
Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε βέβαια ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε τοποθέτησή του σε συζήτηση στη Βουλή το 2019, είχε δηλώσει , πως «θα ανατριχιάσετε» με τις μεταρρυθμίσεις που σκοπεύουμε στη Δημόσια Υγεία». Και πράγματι, αυτό συνέβη. Όχι μόνο όσον αφορά στην πολιτική που άσκησε στον τομέα της Υγείας, αλλά όσον αφορά και στο γενικότερο κυβερνητικό του έργο της περασμένης τετραετίας.
«Ανατριχιάζουμε» κάθε μέρα όταν βλέπουμε πόση αξία ΔΕΝ έχει για την απερχόμενη κυβέρνηση η ανθρώπινη ζωή. Όταν οι πολίτες χωρίζονται σε ανθρώπους πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Όταν δικαίωμα να βλέπουν το μέλλον με αισιοδοξία και σιγουριά έχουν μόνο οι ευνοημένοι αυτού του τόπου , ενώ όλοι οι υπόλοιποι «πάμε, κι όπου βγει».
Υπάρχει όμως εναλλακτική. Με όραμα, ξεκάθαρο και κοστολογημένο πρόγραμμα, δομημένο γύρω από το σεβασμό στην αξία και την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου – είτε αυτά είναι ατομικά, είτε κοινωνικά, είτε πολιτικά- διασφαλίζουμε την εξάλειψη των ανισοτήτων, την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος , την «ανοικοδόμηση» του κοινωνικού κράτους και του κράτους δικαίου. Για δημόσια και δωρεάν Υγεία για όλους. Για μία ζωή με ασφάλεια, για ένα σίγουρο και αισιόδοξο αύριο, δίχως φόβο. Για μια δίκαιη κοινωνία , για ευημερία για όλους.
