Για το Θέατρο μάθαμε πρόσφατα ότι δαπανήθηκαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ, που δυστυχώς προσέλκυσαν ένα μάλλον δυσανάλογα μικρό κοινό. Οι καλλιτέχνες πληρώθηκαν και όλες οι υπηρεσίες, σκηνογραφίες, φωτισμοί και βοηθητικές υπηρεσίες καλύφθηκαν – και καλώς – από τα τέλη των πολιτών.
Υπήρχε χρόνος να αλλάξει η πολιτική για το θέατρο στην πόλη μας. Να ανανεωθούν τα πρόσωπα, οι προτεραιότητες, οι θεσμοί – αν θέλετε – να έρθει ο κόσμος στο θέατρο και να πάει το θέατρο στον κόσμο. Στην πολυετή θεατρική πορεία της η πόλη έχει δείξει ότι το μπορεί.
Όμως δεν έγινε τίποτα τέτοιο, κατά κοινή, μάλλον, ομολογία.
Χρήματα πολλά δίνονται, αλλά ο πολιτισμός (τέχνη) δεν πάει στους πολίτες. Τα πράγματα είναι ελλειμματικά γιατί, ακριβώς, ο πολιτικός πολιτισμός (νοοτροπία) για τις τέχνες είναι ελλειμματικός στη λογική. Μπορεί να υπάρχουν πολιτικές δυνατότητες, όραμα, αλλά στο παράδειγμα αυτό δεν φάνηκαν.
Για την χορωδιακή τέχνη, η δημοτική ωδειακή χορωδία κάνει παραστάσεις με εισιτήριο σχεδόν όσο του θεάτρου. Με την διαφορά ότι γι’ αυτή, παρά τις χορηγίες που κατά καιρούς ανακοινώνονται, ο καθένας καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει προϋπολογισμός. Οι καλλιτέχνες προφανώς πληρώνουν και καμία έννοια σκηνογραφίας, φωτισμού, βοηθητικών υπηρεσιών δεν υπάρχει. Μόνο ποιοτικός εθελοντισμός και μάλιστα εξαιρετικά αποδοτικός, με απήχηση απ’ ότι πάντα λέγεται από όσους τελικά καταφέρνουν να ενημερωθούν και να προσέλθουν στις παραστάσεις.
Ομοιότητα με την περίπτωση του θεάτρου, είναι ότι και πάλι δεν υπάρχει καμία βούληση να γνωρίσουν ευρέως οι πολίτες (και αυτό) το καλλιτεχνικό θαύμα που συμβαίνει στην πόλη μας. Να έρθει ο κόσμος στην χορωδία και να πάει η χορωδία στον κόσμο.
Εδώ χρήματα δεν δίνονται, αντίθετα χρήματα συλλέγονται με επιμονή. Όμως, μπροστά στον λόγο «κόστους θεατρικών παραστάσεων / κοινού», ο λόγος «κόστους χορωδιακών παραστάσεων / κοινού» κάνει κάποιον να απορεί, γιατί δεν είναι οι τελευταίες δωρεάν για το κοινό. Και αναφερόμαστε σε ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που δεν υπήρξε ποτέ θεατής του που να μην απορεί «γιατί δεν το γνωρίζει αυτό όλη η πόλη», «όλη η χώρα».
Παράδοξο, αλλά τώρα χρήματα εισπράττονται και μάλιστα οι πολίτες συνδράμουν σε μορφή ερανικού ταμείου, αλλά και πάλι ο πολιτισμός (τέχνη) δεν πάει στους πολίτες. Και στην περίπτωση αυτή τα πράγματα είναι ελλειμματικά γιατί και πάλι, ο πολιτικός πολιτισμός (νοοτροπία) για τις τέχνες είναι ελλειμματικός στη λογική. Δυστυχώς, κατά κοινή ομολογία καλά καλλιτεχνικά αποτελέσματα, χωρίς προϋπολογισμό, αντί να στηρίζονται αντιμετωπίζονται εισπρακτικά, οπότε ηθικά βρισκόμαστε το όριο της εργαλειοποίησης – για να είμαστε και επίκαιροι με τις λέξεις.*
Τι κοινό έχουν οι δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις; Από τη μία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κόστους για επαγγελματικές παραγωγές, από την άλλη εισπρακτικές πρακτικές για εθελοντικές παραγωγές, κι όμως το αποτέλεσμα που φτάνει στους πολίτες πενιχρό.
Συνεπώς, ένας ελλειμματικός πολιτικός πολιτισμός (νοοτροπία) δημιουργεί ελλειμματικό πολιτισμό (τέχνη) για τους πολίτες, όσα χρήματα κι αν δαπανηθούν ή εξοικονομηθούν.
Με το παράδειγμα αυτό καταλαβαίνουμε, λοιπόν, τις δύο χρήσεις της λέξης «Πολιτισμός».
Καταλαβαίνουμε όμως και πώς η μία έννοια πολιτισμού, η νοοτροπία, επηρεάζει την άλλη έννοια πολιτισμού, την τέχνη. Ό,τι συμβαίνει στην Τέχνη είναι συνδεδεμένο με την νοοτροπία και όχι με το κόστος.
Να γιατί αξίζει να συζητάμε, να παρατηρούμε και να επισημαίνουμε καλοπροαίρετα, ζητήματα για τις επιλογές των ανθρώπων που κρατούν τις τέχνες και την καλλιτεχνική προσφορά– επαγγελματική ή εθελοντική - της κοινωνίας μας στα χέρια τους.
Τα παραδείγματα ήταν ενδεικτικά και απλά επίκαιρα και προτείνεται ο αναγνώστης να τα προεκτείνει κατά βούληση στα δικά του βιώματα, χωρίς να σταθεί στην επιλογή τους, γιατί θα χαθεί ο στόχος, θα χαθεί το πραγματικό ζήτημα που συζητούμε.
Ας είναι, όμως, τα παραδείγματα αυτά και τα συμπεράσματά μας για την έμπνευση των αρμοδίων, κάθε αρμοδίου τέχνης της χώρας – αν θέλετε.
Άλλωστε, τι πιο λογικό για κάποιον που θέλησε και βρίσκεται σε θέση ισχύος για θέματα τεχνών να βλέπει έτσι τα πράγματα, εφ’ όσον αγαπάει πραγματικά την Τέχνη;
---
* Και στα δύο παραδείγματά μας, και κάθε φορά που υπάρχει πολιτική βούληση, υπάρχει το ζήτημα, πόσο δεοντολογικό είναι, όταν η τέχνη, η βαθύτερη ομορφιά της βαθύτερης ανθρώπινης υπόστασης όλων μας, δεν απευθύνεται δημοκρατικά σε όλους τους πολίτες αλλά γίνεται εργαλείο υποκειμενικών και στοχευμένων φιλοδοξιών και προτεραιοτήτων.
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Ας μιλήσουμε για δημοτικά τέλη
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: «Οι ‘κολλητοί’ είναι πάντα μέτριοι»: Πως η αναξιοκρατία γίνεται καθημερινός βιασμός
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Κι αν ο Ταΰγετος δεν χρειάζεται «ανάπτυξη»; Τί μαρτυρούν τα δεδομένα
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Οι «τρελοί», οι «καθαροί» και οι… πονηροί
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Τα θλιβερά καταστήματα της Κυριακής
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ Τεστ: Πόσο καλοί είμαστε για τα παιδιά μας;
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Ο κερατάς και ο διεφθαρμένος
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ - Eurovision: Ελληνική μουσική, ώρα… μηδέν!
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Πώς ένας δήμος έβαλε κλιματιστικά και ανεμιστήρες στα σχολεία
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Ας μιλήσουμε για δημοτικά τέλη
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Ιδιωτικοποιήστε τα ηχητικά τώρα
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Αν μια χώρα μετατρέπεται σε «β΄ διαλογής», μπορεί να γλιτώσει μια πόλη της;
ΑΚΡΑΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Ο Κυρ-Κώστας και το Χρηματιστήριο
