Το μαστίγιο της αντεπανάστασης … «προκάλεσε μια νέα ώθηση της δραστηριότητας από κάτω. Υπήρξε ένα συναίσθημα ανάμεσα στη μάζα του πληθυσμού ότι η ξένη εισβολή απειλούσε όλα τα κέρδη των τριών προηγούμενων χρόνων…

«Χιλιάδες άνθρωποι, «παθητικοί πολίτες» που θεωρούνταν ότι είναι υπερβολικά φτωχοί για να ψηφίσουν, εισέρχονται στα ‘τμήματα’, τις τακτικές συγκεντρώσεις μαζικής ενημέρωσης σε κάθε παριζιάνικη περιοχή…

«Μια κλήση από την Εθνοσυνέλευση για εθελοντές να πολεμήσουν ενάντια στην αντεπαναστατική εισβολή οδήγησε μόνο στο Παρίσι σε 15.000 εγγραφές».

«Οι παθητικοί πολίτες, που θεωρούνταν ότι είναι υπερβολικά φτωχοί για να ψηφίσουν, κινητοποιούνται και η πραγματική εξουσία μεταφέρεται από την Εθνοσυνέλευση στις γειτονιές του Παρισιού».

«Οι Γιρονδίνοι (η δεξιά πτέρυγα της αστικής τάξης… τα ψηλά στρώματα της, κάποια από τα οποία ζούσαν τόσο πλούσια όσο και οι Ευγενείς και ο κλήρος) που κυριαρχούσαν στην κυβέρνηση» τρομοκρατημένοι από τη δυναμική των εξελίξεων συντάσσονταν ολοένα και πιο φανερά εναντίων των μαζών και των κινητοποιήσεων. 

Το Δεκέμβριο του 1792, μετά τη στήριξη που η βασιλεία έδωσε στην εισβολή του ξένου στρατού, τέθηκε ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης το ερώτημα για την τύχη του βασιλιά Λουδοβίκου, που ήταν κρατούμενος από τους επαναστάτες.

Ο Ροβεσπιέρος, ο ηγέτης των Ιακωβίνων, της αριστερής πτέρυγας των αστών, είπε: «Ο Λουδοβίκος πρέπει να πεθάνει για να ζήσει η χώρα».

Στις 21 Ιανουαρίου 1793 ο πολίτης Λουδοβίκος Καπέτος (πρώην βασιλιάς Λουδοβίκος 16ος) καρατομήθηκε.

Η ευκαιρία για τους «Ιακωβίνους» και τον Ροβεσπιέρο ν’ αρπάξουν την εξουσία δόθηκε τον ίδιο χρόνο «μετά την ήττα της Γαλλίας στο πόλεμο κατά Αγγλίας, Ολλανδίας και Ισπανίας και την απόπειρα εσχάτης προδοσίας του στρατηγού Ντιμουριέ που συντάχθηκε με τους εισβολείς».

Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης την εξουσία ασκούσαν οι «Γιρονδίνοι», τα συντηρητικά στοιχεία των επαναστατών και ο Ροβεσπιέρος βρέθηκε απέναντί τους καταγγέλλοντας όσα αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά προωθούσαν.

Η Επανάσταση τώρα, που το πάνω χέρι είχαν πάρει πια τα πιο καταπιεσμένα στρώματα, στράφηκε ενάντια στην αστική τάξη, την τάξη που ιστορικά θα έπρεπε να ηγείται της αστικής επανάστασης.  

Οι ηγέτες των «Γιρονδίνων», δικάστηκαν και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς οδηγήθηκαν στη λαιμητόμο.

Έτσι αρχίζει η περίοδος κυριαρχίας των Ιακωβίνων και του Ροβεσπιέρου, μέσω της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας, μια περίοδος που χαρακτηρίσθηκε ως η δικτατορία των αβράκωτων που έγινε γνωστή ως η «Η Περίοδος της Τρομοκρατίας».

Ο φεουδαλισμός στη Γαλλία δεν καταργήθηκε οριστικά παρά το 1793, τέσσερα χρόνια μετά το ξεκίνημα της Επανάστασης, με την άνοδο των αβράκωτων, με ηγέτη το Ροβεσπιέρο, που προχώρησε πέραν από ότι μπορούσε κάποιος να φανταστεί στο ξεκίνημα της Επανάστασης.

Έβαζε τώρα στόχους πολύ πέραν της αστικής δημοκρατίας και συγκρουόταν με την ανερχόμενη αστική τάξη.

Οι μάζες στήνουν τα πρώτα σοβιέτ στην ιστορία.

Στο αποκορύφωμα των επαναστατικών διεργασιών, «στις εθελοντικές μονάδες πολιτοφυλακής στο μέτωπο, απλοί στρατιώτες ψήφιζαν, (ΑΝ ΕΊΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ), ποιοι από τους συμπολεμιστές τους θα γίνονταν αξιωματικοί». Ήταν μια παράδοση που κληρονόμησε η Ρωσική Επανάσταση.

Οι Ιακωβίνοι που προχώρησαν μέχρι σημείου, όπως ήδη αναφέρθηκε, που δεν φανταζόταν κανείς σύγχρονος, είχαν περιορισμούς που έβαζε η εποχή.

Από την μια δεν είχαν τη συνείδηση της ξεχωριστής τάξης, κάτι που εμφανίστηκε μόνο κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης με το προλεταριάτο.

Από την άλλη πέρασαν σε κομμουνιστική διαχείριση της οικονομίας σε εποχή που δεν υπήρχε ικανή τεχνολογική βάση για να τραβήξει όλη την κοινωνία έξω από την φτώχεια που κληρονόμησαν από τη φεουδαρχία και να εξασφαλίσουν έτσι την στήριξη όλων των μη προνομιούχων τάξεων.

Πέρασαν σε κομμουνιστική διαχείριση της κοινωνίας περισσότερο από μισό αιώνα πριν την σύνταξη του Κομμουνιστικού Μανιφέστου.

Στη Γαλλική Επανάσταση, η εργατική τάξη που δεν ήταν παρά κάποιες μονάδες ή δεκάδες σε υποτυπώδη μέσα παραγωγής, δεν έπαιζε σημαντικό ανεξάρτητο ρόλο.

Το ιδανικό των Ιακωβίνων ήταν ένα χρυσό μέλλον μικροκαλλιεργητών και βιοτεχνών που θα ζούσαν ανενόχλητοι από τους τραπεζίτες και τους εκατομμυριούχους, κάτι που ήταν χίμαιρα.

Ήταν αναπόφευκτο οι Ιακωβίνοι να απομονωθούν. Και μέσα στην απομόνωσή τους κατέφυγαν στην τρομοκρατία, για να επιβιώσει η εξουσία τους.

«Από το Νοέμβριο του 1793 ως τον Ιούλιο του 1794, 2.000 αντίπαλοι των Ιακωβίνων και του Ροβεσπιέρου,  καρατομήθηκαν μόνο στο Παρίσι».

Μέσα στο πλήθος των υπήρχαν συνωμότες, αλλά μέσα στην βίαιη σύγκρουση που εξελισσόταν υπήρξαν και αυτοί που εκτελέστηκαν άδικα.

Ο Ροβεσπιέρος ήταν ό,τι πιο έντιμο είχε να επιδείξει η ηγεσία των Ιακωβίνων. Στόχος του ήταν η υπεράσπιση των κερδών της επανάστασης που είχε όμως, όπως ήδη αναφέρθηκε, προχωρήσει πέραν των ορίων της αστικής επανάστασης.

Προχώρησε προς δομές κοινωνίας της οποίας άρχουσα τάξη μπορούσε να είναι μόνο το προλεταριάτο, η εργατική τάξη της μεγάλης βιομηχανίας.

Μόνο που τέτοια τάξη δεν υπήρχε ακόμα. Ούτε η αναγκαία τεχνολογία που θα μπορούσε να οδηγήσει μαζικά έξω από την φτώχεια. Το ίδιο πρόβλημα που είχε και η Ρωσική Επανάσταση.

Ο Ροβεσπιέρος εκτελούσε συνωμότες -δυστυχώς όχι μόνο, όπως ήδη αναφέρθηκε. Μόνο που αυτό δεν μπορούσε να προσφέρει οικονομικά διέξοδα, χωρίς τα οποία ήταν καταδικασμένος.

Η περίοδος αυτή και η τρομοκρατία που τη συνόδεψε, έχει καταδικαστεί με τον πιο απόλυτο τρόπο από τους αστούς ιστορικούς.

«Να τι συμβαίνει στις επαναστάσεις», λένε.

Στέκονται μόνο στο να καταδικάσουν τη βία, χωρίς να την εξηγούν.

Χωρίς να τολμούν να πουν ότι παρά τα έξτρα κόστη της Γαλλικής Επανάστασης, χωρίς αυτήν δεν θα έμπαινε η ανθρωπότητα στην σύγχρονη εποχή.

Χωρίς να αναφέρουν ότι η τρομοκρατία που χρησιμοποίησαν οι μάζες ήταν αυτό που είχαν μάθει σε όλα τα χρόνια της φεουδαρχίας και των ταξικών κοινωνιών, ήταν ο τρόπος που αντιμετωπίζονταν οι καταπιασμένες τάξεις από την άρχουσα.

Τελικά, «μία ετερόκλητη συμμαχία αντιπάλων και συντρόφων του Ροβεσπιέρου από τους Ιακωβίνους, τον ανέτρεψαν και χωρίς δίκη τον οδήγησαν στην γκιλοτίνα στις 28 Ιουλίου 1794».

Μετά το 1794 ήταν πια σαφές για την αστική τάξη που ιστορικά ήταν ταγμένη να ηγηθεί των επαναστατικών εξελίξεων,  «ότι το καθεστώς των Ιακωβίνων είχε οδηγήσει την Επανάσταση σε τέτοιο σημείο που δεν ικανοποιούσε πια τις επιδιώξεις των αστών».

Όπως ακριβώς ήταν σαφές για τους επαναστάτες ότι, αν επρόκειτο ποτέ να ανατείλει ξανά «ο ήλιος του 1793, θα φώτιζε πια μια μη αστική κοινωνία».

Τέτοια «σημεία και τέρατα» άφησε πίσω του το 1793 - 94.

«Στις πιο πολλές αστικές επαναστάσεις που ακολούθησαν, οι μετριοπαθείς φιλελεύθεροι είτε αποτραβήχτηκαν είτε πέρασαν στο συντηρητικό στρατόπεδο από την αρχή αρχή».

«Τον 19ο αιώνα, μάλιστα, εκείνο που παρατηρούμε είναι ότι όλο και πιο συχνά δεν ήθελαν καν να αρχίσουν την επανάσταση, επειδή φοβούνταν τις ανυπολόγιστες συνέπειές της και προτίμησαν το συμβιβασμό με το βασιλιά και την αριστοκρατία» (Eric Hobsbawm).

Η φρικτή για αυτούς ανάμνηση της Γαλλικής Επανάστασης έσκιαζε τα πάντα.

…/ Στο επόμενο, «Η πραγματική φύση της Ελληνικής Επανάστασης.