Πρώτα απ’ όλα θα πρότεινα να φροντίσουμε για τον ρόλο των θεσμών.

Οι δημοτικές υπηρεσίες, οι δημόσιες βιβλιοθήκες, όταν εμπλέκονται με θέματα βιβλίου φροντίζουν – και καλώς – οι φόροι όλων των πολιτών να γυρίζουν σε όλους τους… πολίτες. Και οι πολίτες ανταποκρίνονται. Διαβάσαμε ότι η ανταπόκριση του κόσμου ήταν τέτοια που στο πλάι του Μεγάρου Χορού έγινε το αδιαχώρητο πριν κάποιες μέρες. Ας δώσουν οι δημοτικές υπηρεσίες τους μεγαλύτερους χώρους τους και ας καλέσουν οι βιβλιοθήκες μας ακόμη περισσότερους πολίτες. Για την ουσία και όχι για το «εφέ», όπως συνηθίζουμε να λέμε.  

Ας βοηθήσουν οι βιβλιέμποροι της πόλης μας όπως είναι λογικό.

Κάποιος σύνδεσμος τοπικού βιβλιεμπορίου θα υπάρχει, κάποιος φορέας που ενώνει την ελεύθερη αγορά του βιβλίου με τους δίκαιους κανόνες εμπορίου της πολιτείας. Εσείς τα ξέρετε καλύτερα αυτά. Ας ενεργοποιηθούν όλοι μαζί, με την απαραίτητη σύμπνοια που πρέπει να δείχνει ο κόσμος της αγοράς όταν εμπορεύεται πνευματικά έργα και αξίες.

Δε νοείται οποιαδήποτε γιορτή βιβλίου στην πόλη μας χωρίς όλοι όσοι έχουν σχέση με το βιβλίο να μη γιορτάζουν. Οι δημόσιοι φορείς πρώτα γι’ αυτό το μάθημα αξιών της αγοράς και δικαίου εμπορίου θα πρέπει να φροντίζουν. Δεν είναι προσωπικό, είναι δημόσια ευθύνη. Με ανοιχτές προσκλήσεις ενδιαφερομένων, με όλους τους φορείς να συμμετέχουν, χωρίς προσκόμματα που δεν αρμόζουν σε δημόσια λειτουργήματα και εμπόριο πνευματικών αγαθών. Δεν θα ήταν μεγάλη ντροπή αν τα πράγματα δεν είναι έτσι; Ντροπή μεγαλύτερη από οποιαδήποτε εμπορικά κέρδη;

Χρειάζεται όραμα και ταπεινότητα, όπως αξίζει στην πνευματικότητα.

Ο καλύτερος διαχειριστής πολιτισμού είναι αυτός που καταλαβαίνει ότι ο πολιτισμός είναι υπόθεση όλων. Δεν βρέθηκε σε αυτή τη θέση για να εισπράξει εύγε, για να ανέλθει, για να πάρει μπόνους – με όποιον τρόπο κι αν εκφράζεται αυτό.

Αν, δε, είναι πολιτικός πολιτιστικός διαχειριστής απευθύνεται σε κοινό που αναζητεί την πνευματικότητα και θα πρέπει να καταλάβει ότι φιλοδοξία και πνευματικότητα όχι απλά δεν ταιριάζουν, αλλά προκαλούν αποστροφή.

Ομοίως και ο καλύτερος συγγραφέας είναι αυτός που προτείνει… άλλους συγγραφείς!

Θα εμπιστευόσασταν ποτέ τον συγγραφέα που με αυταρέσκεια κάθεται μπροστά από το κοινό του μιλώντας για τις ιστορίες της ζωής του σα να ήταν σημαντικότερες από τις ιστορίες της ζωής του κοινού του;

Ο ρόλος του συγγραφέα είναι να αναδείξει το «βιβλίο της ζωής μας» μέσα από τα δικά του βιβλία. Όχι το αντίστροφο!

Άλλωστε, πραγματικό όραμα είναι αυτό που ανοίγει νέους δρόμους για τους πολλούς, όχι για τον εαυτό μας. Και το όραμα πρέπει να είναι αποτέλεσμα σοφίας. Και σοφία είναι να γνωρίζεις τι δεν γνωρίζεις. Και να προσπαθείς να το γνωρίσεις και να το μοιραστείς.

Γι’ αυτό και οι πολυτιμότεροι άνθρωποι για την κοινωνία βρίσκονται μακριά από την γκροτέσκα δημοσιότητα και τις αδιαφανείς διαδικασίες. Είναι έξω από τους «γνωστούς», τους «κολλητούς» και τους «βολεμένους».  Ποια είναι άραγε η σχέση του συγγραφικού χώρου με τα προβλήματα αυτά;

Αλλά και γι αυτό δεν είναι οι δημόσιοι θεσμοί; Σκοπός των θεσμών δε θα πρέπει να είναι να βρίσκουν τους ανθρώπους με προστιθέμενη πνευματική αξία και να τους δίνουν βήμα;

Απ’ την άλλη, μήπως στη χώρα μας, δεκαετίες τώρα δε μιλάμε για «κρίση του βιβλίου»; Ο χώρος του εμπορίου βιβλίου ίσως δεν τα καταφέρνει καλά σε αυτό. Ίσως είναι ένας ακόμη εμπορικός χώρος που δεν γλίτωσε από τις παθογένειες που μας βασανίζουν – οι ειδικοί θα ξέρετε καλύτερα. Πεδίο δόξης λαμπρό για τις δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες μας, όποτε φέρνουν το βιβλίο στην πόλη μας!

Άλλωστε, θα έλεγα παραφράζοντας το ρητό, τον ανιδιοτελή, ταπεινό άνθρωπο, κι αν του δώσεις δημοσιότητα, μην τον φοβάσαι. Κι αν γίνει εξώφυλλο, κι αν βγει στις κάμερες, πάλι ανιδιοτελής θα είναι…. Ενώ τον άλλον;

Χρειάζεται, λοιπόν, αγαπητέ αρχισυντάκτη, προσοχή πολλή στον ευαίσθητο και λυτρωτικό χώρο του βιβλίου, ειδικά τώρα που κάποιοι λένε ότι ίσως αυτό «πεθαίνει». Προσοχή όποτε τον αγγίζουμε, είτε πρόκειται για παιδική λογοτεχνία, είτε για λογοτεχνία, είτε για δοκίμιο, είτε για επιστημονικά έργα, είτε… είτε… 

Είθε η Ανάσταση να έρχεται πάντα και στην πνευματική μας ζωή!

Χρόνια Πολλά!

Η Παραπαιδαγωγός