Μια εβδομάδα πριν τις Ευρωεκλογές, το Αφρικάνικο Εθνικό Κογκρέσο, το κόμμα του Μαντέλα, ό,τι πιο ηρωικό έχει να επιδείξει η ιστορία από τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο τουλάχιστον, βουτηγμένο στα σκάνδαλα, έχασε την πλειοψηφία στις γενικές εκλογές στη χώρα.

Ένα μήνυμα για την Αριστερά παγκόσμια.  

Η μάχη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου με το ντόπιο και διεθνές Κεφάλαιο

Τον Ιανουάριο του 1990 σε ηλικία εβδομήντα ενός ετών, ο Μαντέλα έστειλε ένα σημείωμα:

«Η εθνικοποίηση των ορυχείων, των τραπεζών και των μονοπωλιακών βιομηχανιών είναι η πολιτική του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και η αλλαγή ή η τροποποίηση των απόψεών μας είναι αδιανόητη» (Naomi Clein, «Το δόγμα του Σοκ»).

Το σημείωμα είχε στόχο να κάνει σαφές σε όλους τους συντρόφους ότι τα είκοσι εφτά χρόνια στην φυλακή δεν είχαν αλλάξει ούτε και ένα γιώτα από τις οικονομικές ανατροπές που είχε ως στόχο το κόμμα του και ο ίδιος.

Το αίτημα αυτό αποτελούσε κεντρικό στοιχείο της πολιτικής του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου για τριάντα πέντε χρόνια.

Η καταγραφή των θέσεων που περιείχε «Ο Χάρτης της Ελευθερίας», το πρόγραμμα του ΑΕΚ, ξεκίνησε το 1955,  όταν το κόμμα έστειλε πενήντα χιλιάδες εθελοντές στις πόλεις και στην ύπαιθρο για να συγκεντρώσουν τα «αιτήματα για ελευθερία» του λαού.

Ο Χάρτης της Ελευθερίας «είχε αποκτήσει διαστάσεις θρύλου». «Τα αιτήματα καταγράφτηκαν σε αποκόμματα χαρτιού:

«Να δοθεί γη σε όλους τους ακτήμονες».

«Μισθοί με τους οποίους να μπορείς να ζήσεις και λιγότερες ώρες εργασίας».

«Ελεύθερη και υποχρεωτική εκπαίδευση, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής ή εθνικότητας».

«Το δικαίωμα να κατοικείς όπου θέλεις και να μετακινείσαι ελεύθερα», και πολλά ακόμα…

«Σχεδόν τρεις χιλιάδες αντιπρόσωποι, μαύροι, Ινδοί, ‘έγχρωμοι’ και λίγοι λευκοί, συγκεντρώθηκαν σε ένα λιβάδι για να ψηφίσουν το περιεχόμενο του κειμένου».

Οι αγώνες του μαύρικου πληθυσμού, ματωβαμμένοι αγώνες με δεκάδες χιλιάδες δολοφονημένους από τα ένοπλα σώματα του καθεστώτος, όπως και η διεθνής συμπαράσταση που εκφράστηκε μέσα από μποϋκοτάζ των προϊόντων της χώρας από εκατομμυρία κόσμου σε όλο τον πλανήτη, δημιούργησαν τεράστιες δυσκολίες στο καθεστώς που αποφάσισε την αποφυλάκιση του Μαντέλα και τις διαπραγματεύσεις μαζί του.

Στο επίπεδο των ρατσιστικών νόμων και διατάξεων που επέβαλλαν ξεχωριστά σχολεία, τόπους κατοίκησης, απαγόρευαν τους μικτούς γάμους και τόσα άλλα, οι μακρόχρονες διαπραγματεύσεις είχαν ως αποτέλεσμα την κατάργησή τους.

Στο επίπεδο όμως των οικονομικών διεκδικήσεων που περιλάμβανε το πρόγραμμα του ΑΕΚ, αυτό για το οποίο ο Μαντέλα από την φυλακή ρητά διατύπωνε ότι αλλαγή του ήταν αδιανόητη, αυτές εγκαταλείφθηκαν.  

Το «Ο λαός θα κυβερνήσει!», από τα βασικά συνθήματα του ΑΕΚ, φαινόταν να είχε γίνει πραγματικότητα με το κέρδισμα της κυβέρνησης. Μόνο που την πραγματική εξουσία, όπως σε όλες της χώρες, είχαν οι ιδιωτικές τράπεζες και τα ντόπια μονοπώλια. Και οι διεθνείς χρηματιστικές αγορές θα έτρεχαν σε βοήθεια τους όποτε το έκριναν αναγκαίο.

Με την αποφυλάκιση του Μαντέλα ξεκίνησε η έξοδος κεφαλαίων από τη χώρα. Και συνεχίστηκε κάθε φορά που δηλώσεις των ηγετών του ΑΕΚ για τις οικονομικές τους προθέσεις προκαλούσαν ανησυχία στις αγορές.  

«Η φυγή (Κεφαλαίων) με την οποία έγινε δεκτή η αποφυλάκιση του Μαντέλα ήταν απλώς η αρχή μιας διαδικασίας «δράσης και αντίδρασης» ανάμεσα στην ηγεσία του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και στις χρηματοοικονομικές αγορές – μιας σοκαριστικής διαδικασίας που μύησε το κόμμα στους νέους κανόνες του παιχνιδιού…

«Κάθε φορά που ένας κορυφαίος αξιωματουχος του κόμματος υπονοούσε ότι ίσως να εφαρμοζόταν ο Χάρτης της Ελευθερίας, οι αγορές αντιδρουσαν με ένα σοκ, προκαλώντας την ελεύθερη πτώση του ραντ (το νοτιοαφρικανικό νόμισμα)…

«Οι κανόνες ήταν απλοί και σκλη­ροί – το ηλεκτρονικό αντίστοιχο μονοσύλλαβων γρυλισμών: δικαιοσύνη = ακρι­βή, πουλήστε (μετοχές)· στάτους κβο = καλό, αγοράστε…

«Όταν, λίγο μετά την αποφυλάκισή του, ο Μαντέλα μίλησε για μία ακόμα φορά υπέρ της εθνικοποίησης σε ένα γεύμα με κορυφαίους επιχειρηματίες, ο δείκτης του χρυσου έκανε βουτιά...   

Τόσο πολύ οι αγορές ήταν αποφασισμένες να μην αφήσουν αμφιβολία για το ποιος μοιράζει παιγνίδι, που ακόμα και δηλώσεις ή ενέργειες που δεν είχαν  καμιά σχέση με την οικονομία αλλά ήταν πολύ ριζοσπαστικές για τα γούστα τους, προκαλούσαν την αντίδραση τους:

 «Όταν ο Τρέβορ Μάνιουελ, υπουργός του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, είπε ότι το ράγκμπι στη Νότια Αφρική είναι ‘ένα παιχνίδι της λευκής μειοψηφίας’, επειδή η εθνική ομάδα αποτελουνταν μόνο από λευκους παίκτες, το ραντ δέχτηκε ένα ακόμα πλήγμα».

«Πήραμε το κράτος, αλλά πού είναι η εξουσία;» θα δηλώσει ο Πάτρικ Μποντ, οικονομικός σύμβουλος του Μαντέλα τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου.

 -Συνεχίζεται την Τετάρτη 19 Ιουνίου-